Mariusz Buhardt
![]() | |
![]() | |
Pełne imię i nazwisko |
Mariusz Olgierd Julian Buhardt |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
9 kwietnia 1891 |
Data i miejsce śmierci |
12 listopada 1964 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne | |
Jednostki | |
Stanowiska |
I zastępcy szefa |
Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
![]() | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() |
Mariusz Olgierd Julian Buhardt (ur. 9 kwietnia 1891 w Warszawie, zm. 12 listopada 1964 w Penley) – major administracji (piechoty) Wojska Polskiego, działacz niepodległościowy, kawaler Orderu Virtuti Militari.
Życiorys
Urodził się 9 kwietnia 1891 w Warszawie, ówczesnej stolicy Królestwa Polskiego, w rodzinie Lucjana i Jadwigi z Żejmów[1]. Był starszym bratem Zbigniewa (ur. 1897). W 1912 ukończył Gimnazjum Wojciecha Górskiego w Warszawie, w 1917 kursy dla urzędników administracyjnych zorganizowane przez Towarzystwo Kursów Naukowych, a w 1918 trzy semestry w Szkole Nauk Politycznych[2].
14 października 1914 wstąpił do Polskiej Organizacji Wojskowej. Ukończył w niej szkoły: żołnierską, podoficerską i podchorążych[3]. 5 sierpnia 1915 zmobilizowany do Batalionu Warszawskiego POW i wyznaczony na stanowisko sekcyjnego w I plutonie 1. kompanii[4]. 22 sierpnia tego roku został mianowany starszym żołnierzem, a po wcieleniu batalionu do I Brygady Legionów Polskich przydzielony do III batalionu 1 pułku piechoty[5]. W szeregach tego pułku wziął udział w kampanii wołyńskiej, a później został przydzielony do posterunku żandarmerii polowej w Kamieńsku[4]. Od stycznia 1916 pełnił służbę żandarma w Domu Rekonwalescentów Polskich Legionów w Kamieńsku[6]. W maju zachorował i trafił do szpitala[6]. Po zakończeniu leczenia został przydzielony do Stacji Zbornej LP w Krakowie[6]. 27 sierpnia został superabitrowany[6]. We wrześniu wrócił do Warszawy[6]. Od 14 października 1916 służył w Żandarmerii POW[5]. Awansował na podoficera, a następnie podchorążego POW[6].
W listopadzie 1918 wstąpił do Wojska Polskiego. W grudniu 1918 został przydzielony Milicji Ludowej, a 3 stycznia 1919 wyznaczony na stanowisko kierownika referatu nr IIIb (politycznego) w Komendzie Głównej Milicji Ludowej[7]. Tego samego dnia rozkazem Dowództwa Okręgu Generalnego Warszawa został mianowany podchorążym[8]. W marcu 1919 kierował pracą wywiadowczą w czasie ekspedycji karnej w ziemi kieleckiej, która była skierowana przeciwko bandytyzmowi i tzw. zielonym kadrom[8]. 1 maja 1919, na własną prośbę, został przeniesiony do Ekspozytury w Wilnie Oddziału II Naczelnego Dowództwa WP na stanowisko zastępcy kierownika Sekcji Defensywy, podporucznika Rybickiego[9]. 1 listopada tego roku został wyznaczony na stanowisko dowódcy posterunku nr 3 w Lidzie Sekcji Defensywy Frontu Litewsko-Białoruskiego, a 1 stycznia 1920 przeniesiony na stanowisko dowódcy posterunku nr 3 w Mołodecznie[3].
3 maja 1922 został zweryfikowany w stopniu porucznika ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 i 1479. lokatą w korpusie oficerów piechoty[10]. W 1923 pełnił służbę w Dowództwie Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie na stanowisku referenta Oddziału II Sztabu, pozostając oficerem nadetatowym 66 pułku piechoty w Chełmnie[11]. W następnym roku pozostawał w 66 pp[12]. W 1928 służył w 6 pułku piechoty Legionów w Wilnie[13], a w 1932 w Sztabie Głównym w Warszawie[14].
Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 19 marca 1939 i 6. lokatą w korpusie oficerów administracji, grupa administracyjna[15][16]. Był to tzw. „awans emerytalny”, związany z przeniesieniem w stan spoczynku[17]. W tym czasie pełnił służbę w Szefostwie Wywiadu Korpusu Ochrony Pogranicza na stanowisku I zastępcy szefa wywiadu[18].
Po wybuchu II wojny światowej pozostawał początkowo bez przydziału, po 8 września 1939 służył jako oficer do zleceń w Dowództwie Obszaru Warownego „Wilno”. 19 września 1939 ze swoją jednostką przekroczył granicę litewską. Został internowany, zbiegł z obozu 8 października 1939. 27 października 1939 powrócił do Wilna. Tam wstąpił do organizacji Służba Zwycięstwu Polski, po jej przekształceniu został członkiem Związku Walki Zbrojnej. Był kierownikiem grupy wywiadowczej. Został zdekonspirowany i w lutym 1940 przedostał się do Szwecji. Tam służył w placówce wywiadowczej "Sajgon", następnie w Ekspozyturze "Północ" Oddziału II Sztabu Naczelnego Wodza w Sztokholmie i Attachacie Wojskowym w Helsinkach. Po likwidacji polskiego poselstwa w Helsinkach powrócił do Szwecji, a w sierpniu 1941 przedostał się do Wielkiej Brytanii. 15 sierpnia 1941 zgłosił się w Stacji Zbornej Oficerów w Rothesay[19]. 15 stycznia 1942 został przeniesiony w stan nieczynny. Powrócił do służby z dniem 1 stycznia 1944. Do marca 1945 służył w Centrum Wyszkolenia Zarządu Wojsk i Ośrodku Prac Okupacyjnych, następnie w Wydziale Opieki nad Żołnierzem Jednostek Wojskowych w Wielkiej Brytanii. W 1947 wstąpił do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Od 1949 mieszkał w polskim osiedlu w Penrhos. Zmarł 12 listopada 1964, w polskim szpitalu w Penley, został pochowany na cmentarzu we Wrexham (razem z żoną)[20][21].
![](https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/57/Henryka_z_Jaroszy%C5%84skich_Buhardtowa.jpg/220px-Henryka_z_Jaroszy%C5%84skich_Buhardtowa.jpg)
Życie prywatne
Był żonaty z Henryką Jaroszyńską (1895–1961), córką literata Tadeusza Jaroszyńskiego i Natalii z Rakowskich[22], działaczką niepodległościową, odznaczoną Krzyżem Niepodległości[23].
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 4972 – 1921[24]
- Krzyż Niepodległości – 5 sierpnia 1937 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”[25]
- Krzyż Walecznych dwukrotnie
- Srebrny Krzyż Zasługi (1927)[20]
- Odznaka „Za wierną służbę” nr 4618 – 6 sierpnia 1916[4]
Przypisy
- ↑ Buhardt Mariusz 1920 ↓, s. 18.
- ↑ Buhardt Mariusz 1920 ↓, s. 15, 19.
- ↑ a b Buhardt Mariusz 1920 ↓, s. 15.
- ↑ a b c Buhardt Mariusz 1920 ↓, s. 16, 20.
- ↑ a b Buhardt Mariusz 1920 ↓, s. 16.
- ↑ a b c d e f Buhardt Mariusz 1920 ↓, s. 20.
- ↑ Buhardt Mariusz 1920 ↓, s. 16, 21.
- ↑ a b Buhardt Mariusz 1920 ↓, s. 21.
- ↑ Buhardt Mariusz 1920 ↓, s. 15, 21.
- ↑ Lista starszeństwa 1922 ↓, s. 97.
- ↑ Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 85, 314, 434.
- ↑ Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 280, 377.
- ↑ Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 22, 221.
- ↑ Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 62, 422.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 760.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 289.
- ↑ Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 29–31.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 921.
- ↑ Rozkaz dzienny ↓, Nr 189 z 18 sierpnia 1941.
- ↑ a b Tadeusz Dubicki, Andrzej Suchcitz Oficerowie wywiadu WP i PSZ w latach 1939–1945. Tom III, wyd. LTW, Łomianki 2018, s. 45–49.
- ↑ Karolina Grodziska, Polskie groby na cmentarzach północnej Walii, wyd. Polska Akademia Umiejętności, Kraków 2004, s. 38
- ↑ Buhardt Henryka 1920 ↓, s. 24.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 218, poz. 296.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 43 z 27 grudnia 1921, s. 1723.
- ↑ M.P. z 1937 r. nr 178, poz. 294.
Bibliografia
- Mariusz Buhardt. [w:] Oddział II : Karty ewidencyjne i listy imienne wywiadowców i agentów sekcji defensywy oddziałów II 2 i 4 Armii oraz Frontu Litewsko-Białoruskiego, sygn. I.303.4.608 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-05-10].
- Mariusz Buhardt. [w:] Oddział II : Karty ewidencyjne i listy imienne wywiadowców i agentów sekcji defensywy oddziałów II 2 i 4 Armii oraz Frontu Litewsko-Białoruskiego, sygn. I.303.4.608 [on-line]. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2023-05-10].
- Komenda Stacji Zbornej Oficerów Rothesay. Rozkazy dzienne 1940–1941, sygn. R.8. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. [dostęp 2023-06-30].
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2022-01-19].
- Lista starszeństwa oficerów zawodowych. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1922.
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935–1939. Wyd. 2 poszerzone. Warszawa: Wydawnictwo Tetragon Sp. z o.o., 2021. ISBN 978-83-66687-09-7.