Krajowe Biuro Wyborcze
Siedziba Krajowego Biura Wyborczego przy ul. Wiejskiej 10 w Warszawie | |
Państwo | |
---|---|
Szef Krajowego Biura Wyborczego | |
Budżet |
80,36 mln zł (2019)[1] |
Zatrudnienie |
410 (2017)[2] |
Adres | |
ul. Wiejska 10 00-902 Warszawa | |
Położenie na mapie Warszawy | |
Położenie na mapie Polski | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego | |
52°13′33,9600″N 21°01′32,8800″E/52,226100 21,025800 |
Krajowe Biuro Wyborcze (KBW) – urząd zapewniający obsługę Państwowej Komisji Wyborczej (PKW), komisarzy wyborczych oraz innych organów wyborczych w zakresie określonym w ustawie z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy oraz innych ustawach.
Siedziba Krajowego Biura Wyborczego znajduje się w zespole budynków Kancelarii Prezydenta przy ul. Wiejskiej 10 w Warszawie, w bezpośrednim sąsiedztwie Sejmu i Senatu.
Zadania, władze i struktura
Krajowe Biuro Wyborcze pełni rolę aparatu pomocniczego organów administracji wyborczej w Polsce[3]. Podstawę prawną funkcjonowania KBW stanowią art. 187–191 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy.
Do zadań KBW należy zapewnienie warunków organizacyjno-administracyjnych, finansowych i technicznych, związanych z organizacją i przeprowadzaniem wyborów i referendów. W tym celu Biuro współdziała z właściwymi organami administracji rządowej oraz jednostkami samorządu terytorialnego. KBW m.in. wykonuje w imieniu PKW nałożony na Komisję przez Kodeks wyborczy (art. 162 § 2) obowiązek zapewnienia oprogramowania komputerowego niezbędnego do ustalania wyników głosowania, sporządzania protokołów, sprawdzania pod względem zgodności arytmetycznej poprawności ustalenia wyników głosowania w obwodzie oraz ustalania wyników wyborów[4].
Organizację Krajowego Biura Wyborczego, zakres jego działania i właściwość terytorialną jednostek organizacyjnych Biura określa statut nadany mu przez Państwową Komisję Wyborczą na wniosek Szefa KBW. Nadawanie statutu przez PKW ma zapewnić niezależność KBW od innych organów państwowych[5]. Statut został nadany w marcu 2011[6].
Szef i pracownicy Krajowego Biura Wyborczego nie mogą należeć do partii politycznych ani prowadzić działalności politycznej (art. 188 § 5 kodeksu), co ma zagwarantować neutralność polityczną KBW[5].
Szef Krajowego Biura Wyborczego
Pracami Krajowego Biura Wyborczego kieruje Szef Krajowego Biura Wyborczego przy pomocy zastępcy. Szef Krajowego Biura Wyborczego jest organem wykonawczym Państwowej Komisji Wyborczej[7]. Jest on powoływany i odwoływany przez PKW spośród trzech kandydatów przedstawionych przez ministra właściwego dla spraw wewnętrznych[8]. Głosowanie dotyczące powołania Szefa KBW jest jawne[9].
Szef Krajowego Biura Wyborczego pełni z urzędu funkcję sekretarza Państwowej Komisji Wyborczej i uczestniczy w jej posiedzeniach z głosem doradczym[10]. Odpowiada za swoją działalność przed PKW[6]. Jego wynagrodzenie odpowiada wysokości wynagrodzenia sekretarza stanu[11].
Funkcję zastępcy Szefa Krajowego Biura Wyborczego pełni z urzędu Dyrektor Zespołu Prawnego i Organizacji Wyborów KBW[6].
Szefowie KBW
- Kazimierz Czaplicki (1991–2014)
- Beata Tokaj (od 23 lutego 2015 do 2 marca 2018; od 2 grudnia 2014 do 22 lutego 2015 jako p.o.)[12][13]
- Magdalena Pietrzak (od 3 marca 2018)[14]
Struktura
Jednostkami organizacyjnymi KBW jest 6 zespołów i 49 delegatur[6]:
- Zespół Prawny i Organizacji Wyborów
- Zespół Kontroli Finansowania Partii Politycznych i Kampanii Wyborczych
- Zespół Informatyki
- Zespół Finansowy
- Zespół Zamówień Publicznych
- Zespół Prezydialny.
Delegatury KBW znajdują się w 49 miastach będącymi w latach 1975–1998 stolicami województw[15].
Krytyka działalności KBW
W 2003 podczas kontroli Krajowego Biura Wyborczego w zakresie wykorzystania pieniędzy publicznych na obsługę informatyczną wyborów samorządowych Najwyższa Izba Kontroli (NIK) stwierdziła liczne nieprawidłowości i błędy popełnione w fazie planowania oraz organizacji i zarządzania projektem informatycznym, jego finansowania, tworzenia oprogramowania oraz konfiguracji systemu informatycznego[16].
W listopadzie 2014 w związku z nieprawidłowym działaniem systemu informatycznego podczas I tury wyborów samorządowych[17][18] nastąpiło blisko tygodniowe opóźnienie w podaniu oficjalnych wyników głosowania[19][20]. W rezultacie Szef Krajowego Biura Wyborczego Kazimierz Czaplicki podał się do dymisji, a NIK rozpoczęła w KBW kolejną kontrolę, której celem miało być ustalenie, czy pracownicy Biura budowali system informatyczny w sposób zgodny z prawem, rzetelny, celowy i gospodarny[21][16]. Wyniki kontroli były również krytyczne wobec KBW[22]. Ponadto Izba negatywnie oceniła wykonanie budżetu państwa w 2014 r. w części 11 (KBW), stwierdzając szereg nieprawidłowości w trakcie przygotowań i realizacji projektu informatycznego wspierającego wybory samorządowe w 2014, w tym wielokrotne naruszanie przepisów ustawy – Prawo zamówień publicznych[23].
Po dobrze przygotowanych i zorganizowanych wyborach samorządowych w 2018 zaufanie do PKW i KBW wzrosło, a działalność tych instytucji pozytywnie oceniło ponad dwie trzecie (69%) Polaków, a 84% ankietowanych uważało, że wyniki wyborów do sejmików województw podane przez PKW są wiarygodne.[24] PKW wyniki podała w nocy z 24 na 25 października, czyli niemal trzy dni szybciej niż zrobiła to w 2014 roku.[25]
Z kolei po sprawnie przeprowadzonych eurowyborach 2019 podane przez PKW wyniki wyborów w maju 2019 nie budzą wątpliwości wśród 86% Polaków.[26] W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2014 roku od momentu zamknięcia lokali wyborczych do oficjalnego ogłoszenia wyników eurowyborów minęły 24 godziny i 25 minut. W 2019 roku – jedynie 17 godzin i 25 minut.[25]
Budżet, zatrudnienie i wynagrodzenia
Wydatki i dochody Krajowego Biura Wyborczego są realizowane w części 11 budżetu państwa[27].
W 2017 wydatki Biura wyniosły 64,79 mln zł, a dochody 0,08 mln[28]. Przeciętne zatrudnienie w KBW w przeliczeniu na pełne etaty wyniosło 410 osób, a średnie miesięczne wynagrodzenie brutto 6527 zł[2].
W ustawie budżetowej na 2019 wydatki Krajowego Biura Wyborczego zaplanowano w wysokości 80,36 mln zł[29].
Przypisy
- ↑ KBW: na organizację wyborów do PE w budżecie przewidziano 214 mln 765 tys. zł - RadioMaryja.pl [online], www.radiomaryja.pl [dostęp 2019-06-17] (pol.).
- ↑ a b Informacja o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 2017 r. w części 11 Krajowe Biuro Wyborcze. [w:] Najwyższa Izba Kontroli [on-line]. nik.gov.pl, maj 2018. s. 19. [dostęp 2018-09-25].
- ↑ Andrzej Sokala: Administracja wyborcza w polskim kodeksie wyborczym [w:] Krzysztof Skotnicki (red.): Kodeks wyborczy. Wstępna ocena. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 2011, s. 152. ISBN 978-83-7666-121-6.
- ↑ Kazimierz W. Czaplicki, Bogusław Dauter, Stefan J. Jaworski, Andrzej Kisielewicz, Ferdynand Rymarz: Kodeks wyborczy. Warszawa: Wolters Kluwer Polska, 2014, s. 397. ISBN 978-83-264-3277-4.
- ↑ a b Bogusław Banaszak: Kodeks wyborczy. Komentarz. Warszawa: C.H. Beck, 2014, s. 325. ISBN 978-83-255-5553-5.
- ↑ a b c d Uchwała Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 14 marca 2011 r. w sprawie nadania statutu Krajowemu Biuru Wyborczemu (M.P. z 2011 r. nr 23, poz. 253)
- ↑ Art. 190 § 1 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. – Kodeks wyborczy. (Dz.U. z 2022 r. poz. 1277)
- ↑ Art. 190 § 2 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1277)
- ↑ Art 14 Regulaminu Państwowej Komisji Wyborczej (M.P. z 2011 r. nr 26, poz. 286)
- ↑ Art. 157 § 6 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1277)
- ↑ Art. 190 § 3 ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. - Kodeks wyborczy (Dz.U. z 2022 r. poz. 1277)
- ↑ Uchwała Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 23 listopada 2014 r. w sprawie powołania na stanowisko p.o. Szefa Krajowego Biura Wyborczego. [w:] Państwowa Komisja Wyborcza [on-line]. pkw.gov.pl. [dostęp 2015-08-27].
- ↑ Beata Tokaj nowym szefem Krajowego Biura Wyborczego. wyborcza.pl, 23 lutego 2015. [dostęp 2015-02-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-02-24)].
- ↑ Państwowa Komisja Wyborcza [online], pkw.gov.pl [dostęp 2018-05-17] .
- ↑ Załącznik do Statutu Krajowego Biura Wyborczego [w:] Uchwała Państwowej Komisji Wyborczej z dnia 14 marca 2011 r. w sprawie nadania statutu Krajowemu Biuru Wyborczemu (M.P. z 2011 r. nr 23, poz. 253)
- ↑ a b NIK kontroluje Krajowe Biuro Wyborcze. [w:] Najwyższa Izba Kontroli [on-line]. nik.gov.pl, 21 listopada 2014. [dostęp 2014-11-28].
- ↑ Ewa Siedlecka, Paweł Górecki. Straszny blamaż PKW. „Gazeta Wyborcza”, s. 1, 18 listopada 2014.
- ↑ Wiktor Ferfecki, Marcin Pieńkowski. Zresetować PKW. „Rzeczpospolita”, s. A1, 18 listopada 2014.
- ↑ Renata Grochal, Agata Kondzińska. Procenty dla PIS, mandaty dla PO. „Gazeta Wyborcza”, s. 1, 24 listopada 2014.
- ↑ Michał Cyrankiewicz, Patryk Majewski. Wybory bez wygranych. „Rzeczpospolita”, s. 1, 24 listopada 2014.
- ↑ Andrzej Stankiewicz. Wybory w 2015 też zagrożone. „Rzeczpospolita”, s. A1, 21 listopada 2014.
- ↑ NIK o kontroli Krajowego Biura Wyborczego. NIK, 2015.
- ↑ Informacja o wynikach kontroli wykonania budżetu państwa w 2014 r. w części 11 Krajowe Biuro Wyborcze. [w:] Najwyższa Izba Kontroli [on-line]. nik.gov.pl, czerwiec 2015. s. 4–5. [dostęp 2015-09-14].
- ↑ Państwowa Komisja Wyborcza (CBOS), CBOS: ZAUFANIE DO PKW W GÓRĘ [online], pkw.gov.pl [dostęp 2019-08-18] .
- ↑ a b PKW liczyła głosy ponad 17 godzin – szybciej niż w poprzednich latach [online], Konkret24 [dostęp 2019-08-18] (pol.).
- ↑ CBOS, Ocena wiarygodności wyników wyborów do Parlamentu Europejskiego i prawidłowości ich przebiegu, str. 5, czerwiec 2019 .
- ↑ Obwieszczenie Ministra Finansów z dnia 30 czerwca 2016 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie klasyfikacji części budżetowych oraz określenia ich dysponentów (Dz.U. z 2016 r. poz. 1026)
- ↑ Sprawozdanie z wykonania budżetu państwa za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2017 r. (druk nr 2559). Tom I. sejm.gov.pl, 29 maja 2018. s. 1/3, 2/10. [dostęp 2018-09-25].
- ↑ Sejmowa komisja pozytywnie o budżecie Kancelarii Prezydenta, Sejmu, Senatu i KBW.