Komisariat Straży Granicznej „Goszczyno”
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie | |
| Rozformowanie | |
| Tradycje | |
| Rodowód | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Formacja | |
| Podległość | |
Komisariat Straży Granicznej „Goszczyno” – jednostka organizacyjna Straży Granicznej pełniąca służbę ochronną na granicy państwowej w latach 1928–1939.
Formowanie i zmiany organizacyjne
W drugiej połowie 1927 przystąpiono do gruntownej reorganizacji Straży Celnej[1]. W praktyce skutkowało to rozwiązaniem tej formacji granicznej. Rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Ignacego Mościckiego z 22 marca 1928 roku, do ochrony północnej, zachodniej i południowej granicy państwa, a w szczególności do ich ochrony celnej, powoływano z dniem 2 kwietnia 1928 roku Straż Graniczną[2]. Rozkazem nr 2 z 19 kwietnia 1928 roku w sprawach organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego dowódca Straży Granicznej gen. bryg. Stefan Pasławski przydzielił komisariat „Krokowa” do Inspektoratu Granicznego nr 5 „Gdynia” i określił jego strukturę organizacyjną[3]. Już 29 kwietnia 1929 dowódca Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski rozkazem nr 1 w sprawie zmian w organizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego zmieniał częściowo organizację komisariatu[4]. Rozkazem nr 12 z 10 stycznia 1930 roku w sprawie reorganizacji Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski ustalił nową organizację i dyslokację komisariatu[5]. Rozkazem nr 3 z 29 listopada 1933 roku w sprawach organizacyjnych', komendant Straży Granicznej płk Jan Jur-Gorzechowski przeniósł placówkę I linii „Karwińskie Błota” do Karwi[6]. Rozkazem nr 2 z 30 listopada 1937 roku w sprawach [...] przeniesienia siedzib i likwidacji jednostek, komendant Straży Granicznej płk Jan Gorzechowski utworzył posterunki wywiadowcze SG „Nadole” i „Święcino”[7]. Rozkazem nr 12 z 14 lipca 1939 roku w sprawie reorganizacji placówek II linii i posterunków wywiadowczych oraz obsady personalnej, komendant Straży Granicznej gen. bryg. Walerian Czuma zniósł posterunki SG „Nadole” i „Świecino”[8].
Służba graniczna
Kierownik Pomorskiego Inspektoratu Okręgowego Straży Granicznej mjr Józef Zończyk w rozkazie organizacyjnym nr 2 z 8 czerwca 1928 roku udokładnił linie rozgraniczenia komisariatu. Granica północna: Karwińskie Błota; granica południowa: kamień graniczny nr 91[9].
- Sąsiednie komisariaty
Funkcjonariusze komisariatu
| Kierownicy/komendanci komisariatu | |||
|---|---|---|---|
| stopień | imię i nazwisko | okres pełnienia służby | kolejne stanowisko |
| komisarz | Karol Kowalski[a] | 5 I 1934 – 14 IV 1934[11] | zwolniony ze SG |
| aspirant | Jerzy Jędryczek | 24 III 1939[13] – | |
| Zastępcy komendanta komisariatu | |||
| przodownik | Aleksander Ciężak | 1 V 1939[14] – | |
Struktura organizacyjna
Organizacja komisariatu w maju 1928[3]:
- komenda − Krokowa
- placówka Straży Granicznej I linii „Widowo”
- placówka Straży Granicznej I linii „Żarnowiec”
- placówka Straży Granicznej I linii „Lubocino”
- placówka Straży Granicznej II linii „Krokowa”
Organizacja komisariatu w kwietniu 1929[4]:
- komenda − Krokowa
- placówka Straży Granicznej I linii „Rozewie”
- placówka Straży Granicznej I linii „Ostrowo”
- placówka Straży Granicznej I linii „Żarnowiec”
- placówka Straży Granicznej I linii „Lubocino”
- placówka Straży Granicznej I linii „Krokowa”
- wartownia Straży Granicznej II linii „Dębki”
Organizacja komisariatu w styczniu 1930[15]:
- komenda − Goszczyno
- placówka Straży Granicznej I linii „Karwińskie Błota” → w 1933 przeniesiona do Karwi
- placówka Straży Granicznej I linii „Dębki”
- placówka Straży Granicznej I linii „Żarnowiec”
- placówka Straży Granicznej I linii „Lubocino”
- placówka Straży Granicznej II linii „Goszczyno”
Organizacja komisariatu w 1936:
- komenda − Goszczyno
- placówka Straży Granicznej II linii Goszczyno
- placówka Straży Granicznej I linii Karwia
- placówka Straży Granicznej I linii Dębki
- placówka Straży Granicznej I linii Żarnowiec
- placówka Straży Granicznej I linii Lubocino
Uwagi
- ↑ Karol Kowalski (ur. 26 stycznia 1894) – zatwierdzony w stopniu kapitana ze starszeństwem z 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów rezerwy piechoty[10]. Od 1914 w I Brygadzie Legionów Polskich. W 1916 ukończył Szkołę Oficerską w Komorowie. Od listopada 1918 w Wojsku Polskim. W październiku 1928 przeszedł w stopniu podkomisarza do Straży Granicznej i skierowany został na praktykę do Oddziału II Komendy Straży Granicznej w Warszawie. Od 1 czerwca 1929 pełnił obowiązki oficera informacyjnego w Mazowieckim Inspektoracie Okręgowym SG w Ciechanowie do spraw kontaktów z Ekspozyturą nr 3 Oddziału II Sztabu Generalnego. W listopadzie 1929 został przeniesiony służbowo do Małopolskiego Inspektoratu Okręgowego SG w Sanoku na stanowisko oficera informacyjnego. W styczniu 1934 zostaje kierownikiem komisariatu SG „Goszczyno”, a już czerwcu 1934 przeniesiony został w stan nieczynny[11]. 2 sierpnia 1931 został odznaczony Krzyżem Niepodległości[12]
Przypisy
- ↑ Kula 1994 ↓, s. 40.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 226.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 19.
- ↑ a b Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 39.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 75.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 89.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 118.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 173.
- ↑ Kopie rozkazów PIOSG ↓, s. 45.
- ↑ Rocznik Oficerski Rezerw 1934. Biuro Personalne Ministerstwa Spraw Wojskowych, 1934, s. 11, 1031..
- ↑ a b Kozłowski 2015 ↓, s. 163.
- ↑ M.P. z 1931 r. nr 179, poz. 260.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 13/39.
- ↑ Rozkazy KG SG ↓, s. 27/39.
- ↑ Jabłonowski i Polak 1999 ↓, s. 74.
Bibliografia
- Marek Jabłonowski, Bogusław Polak: Polskie formacje graniczne 1918−1839. Dokumenty organizacyjne, wybór źródeł. Tom II. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-77-3.
- Grzegorz Goryński: Powstanie, organizacja i funkcjonowanie straży granicznej w latach 1928-1939. 2012. [dostęp 2016-12-31].
- Piotr Kozłowski: Zapomniani obrońcy granic południowo-wschodnich II Rzeczypospolitej 1922-1939: słownik biograficzny oficerów, strażników oraz pracowników kontraktowych straży celnej i straży granicznej. Przemyśl: Wydawnictwo Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 2015. ISBN 978-83-61329-14-5.
- Henryk Mieczysław Kula: Polska Straż Graniczna w latach 1928–1939. Warszawa: Wydawnictwo Bellona, 1994. ISBN 8311082671.
- Rozkazy, materiały dotyczące dyslokacji, organizacji służby, wywiadu wojskowego i przeciwprzemytniczego, budżetu PIOSG → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin.
- Rozkazy Komendy Głównej Straży Granicznej 1928–1939 → Archiwum Straży Granicznej. Szczecin. (sygn.187/30 do 187/41.)