Kościelec (gmina w województwie krakowskim)
| gmina wiejska | |||
| 1867–1954 i 1973–1976[1] | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Województwo |
1919–39: kieleckie (II RP) | ||
| Powiat |
1919–54: pińczowski | ||
| Data powstania |
1 stycznia 1867 | ||
| Data likwidacji |
29 września 1954 | ||
| Siedziba | |||
| Populacja (1974) • liczba ludności |
| ||
| Szczegółowy podział administracyjny (1952) | |||
| |||
Kościelec – dawna gmina wiejska istniejąca w latach 1867–1954 i 1973–1976 w Kieleckiem i Krakowskiem (dzisiejsze woj. małopolskie). Siedzibą gminy był Kościelec.
Pierwsza odsłona
Gmina zbiorowa Kościelec powstała w 1867 roku w związku z reformą gminną w Królestwie Polskim. Weszla w skład powiatu pińczowskiego w guberni kieleckiej.
W okresie międzywojennym gmina Kościelec należała do powiatu pińczowskiego w woj. kieleckim[3]. 4 listopada 1933 gminę podzielono na 12 gromad (sołectw): Bobin, Boronice, Ciborowice, Góry Sieradzkie, Kościelec, Lekszyce, Mysławczyce, Piekary, Posiłów, Przezwody, Sieradzice i Wolwanowice[4].
Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną. Według stanu z dnia 1 lipca 1952 roku gmina składała się nadal z 12 gromad: Bobin, Boronice, Ciborowice, Góry Sieradzkie, Kościelec, Lekszyce, Mysławczyce, Piekary, Posiłów, Przezwody, Sieradzice i Wolwanowice[5].
Jednostkę zniesiono wraz ze zlikwidowaniem gmin i wprowadzeniem gromad 29 września 1954 roku[6]. Obszar gminy podzielono na trzy nowe gromady: Sieradzice, Bobin i Kościelec. Gromada Sieradzice pozostała w powiecie pińczowskim w województwie kieleckim, natomiast gromady Bobin i Kościelec włączono dwa dni później, czyli 1 października 1954, do nowo utworzonego powiatu proszowickiego w województwie krakowskim[7].
Druga odsłona
Gmina Kościelec została reaktywowana w dniu 1 stycznia 1973 roku w powiecie proszowickim, w województwie krakowskim[8] w znacznie zmienionym składzie (16 sołectw): Bobin, Ciborowice, Czajęczyce, Górka Stogniowska, Kadzice, Koczanów, Kościelec, Mniszów-Kolonia, Mysławczyce, Ostrów, Piekary, Pławowice, Posiłów, Przezwody, Teresin i Wolwanowice[9].
W porównaniu ze stanem z 1954 roku w skład nowej gminy Kościelec nie weszły cztery sołectwa (Boronice, Góry Sieradzkie, Lekszyce i Sieradzice), które w 1954 roku pozostały w powiecie pińczowskim i wojewodztwie kieleckim, wchodząc w skład gromady Sieradzice, a które w 1956 włączono do nowo utworzonego powiatu kazimierskiego; w 1973 roku włączono je do nowo utworzonej gminy Wielgus w powiecie kazimierskim w wojewodztwie kieleckim. Pozostałe osiem sołectw sprzed 1954 powróciło w 1973 roku do gminy Kościelec, którą zasilono o:
- sołectwa Czajęczyce i Koczanów – przed 1954 w gminie Nagórzany w powiecie pińczowskim w woj. kieleckim, od 1954 w powiecie proszowickim w województwie krakowskim (vide gromada Bobin);
- sołectwo Pławowice – przed 1954 w gminie Gruszów w powiecie miechowskim w województwie krakowskim (przed 1945 w woj. kieleckim), od 1954 w powiecie proszowickim w województwie krakowskim (vide gromada Mniszów);
- sołectwa Kadzice, Ostrów i Teresin – przed 1954 w gminie Klimontów w powiecie miechowskim w województwie krakowskim (przed 1945 w woj. kieleckim), od 1954 w powiecie proszowickim w województwie krakowskim (vide gromada Ostrów);
- sołectwa Górka Stogniowska i Mniszów-Kolonia – przed 1954 w gminie Kowala w powiecie miechowskim w województwie krakowskim (przed 1945 w woj. kieleckim), od 1954 w powiecie proszowickim w województwie krakowskim (vide gromada Kowala i gromada Mniszów).
1 czerwca 1975 gmina weszła w skład nowo utworzonego miejskiego woj. krakowskiego[10].
15 stycznia 1976 roku gmina została zniesiona a jej obszar włączony do gmin[11]:
- Nowe Brzesko (obszary sołectw Mniszów-Kolonia i Pławowice),
- Proszowice (obszary sołectw: Babin, Ciborowice, Czajęczyce, Górka Stogniowska, Kadzice, Koczanów, Kościelec, Mysławczyce, Ostrów, Piekary, Posiłów, Przezwody, Teresin i Wolwanowice).
Przypisy
- ↑ 1867–1919 i 1939–1945 poza administracją polską.
- ↑ Liczba ludności z publikacji "Rocznik Demograficzny Polski", GUS 1975-1995
- ↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej - podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
- ↑ Kielecki Dziennik Wojewódzki. 1933, nr 29, poz. 184
- ↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 49, poz. 239
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ Uchwała Nr XVIII/92/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 6 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie krakowskim oraz ustalenia siedzib gminnych rad narodowych (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie z dnia 8 grudnia 1972 Nr 18, poz. 268).
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
- ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 1, poz. 12