Janusz Ryl-Krystianowski
Data i miejsce urodzenia |
22 marca 1943 |
---|---|
Data śmierci |
15 października 2020 |
Zawód |
lalkarz, reżyser teatralny |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() ![]() ![]() |
Janusz Maria Ryl-Krystianowski, ps. Maria Joterka (ur. 22 marca 1943 w Domaczewie[1], zm. 15 października 2020[2]) – polski lalkarz, reżyser teatralny, dyrektor teatrów lalkowych.
Życiorys
Syn dramatopisarza, aktora lalkarza i reżysera Alfreda Ryl-Krystianowskiego[3]. Absolwent Uniwersytetu Łódzkiego (1974). Eksternistycznie zdał egzamin aktorski i reżyserski[1]. Pracował jako aktor-lalkarz w łódzkich teatrach: Lalek „Arlekin” oraz Lalki i Aktora „Pinokio”. Od 1980 do 1989 był dyrektorem Teatru Animacji w Jeleniej Górze, następnie do 2014 zajmował stanowisko dyrektora artystycznego Teatru Animacji w Poznaniu. Wyreżyserował kilkadziesiąt spektakli lalkowych w różnych teatrach[1][4], a także trzy spektakle telewizyjne[3].
Był mężem aktorki lalkarki Urszuli Sękowskiej-Krystianowskiej; tą samą profesją zajął się również jego syn Marcin[3][5].
Pochowany na cmentarzu Jeżyckim w Poznaniu (kwatera L/26/29)[6].
Odznaczenia i wyróżnienia
- Ordery i odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (2014)[7]
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (2005)[8]
- Złoty Krzyż Zasługi[1]
- Złoty Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2017)[9]
- Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis” (2008)[9]
- Nagrody i wyróżnienia[4]
- II nagroda na IX Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Lalek w Opolu za reżyserię autorskiego przedstawienia Sen klowna (1979)
- Nagroda Ministra Kultury i Sztuki II stopnia za osiągnięcia artystyczne w teatrze animacyjnym (1989)
- Główna Nagroda I Toruńskich Spotkań Teatrów Lalek za reżyserię przedstawienia Ribidi, rabidi, knoll (1994)
- Nagroda im. Jana Dormana za reżyserię przedstawienia Ribidi, rabidi, knoll (1996)[4]
- Nagroda jury XXXI Ogólnopolskiego Przeglądu Teatrów Małych Form w Szczecinie za reżyserię spektaklu Ribidi, rabidi, knoll (1996)
- Nagroda na MFTL w Brasilii (Brazylia) dla spektaklu o najwyższym poziomie artystycznym za reżyserię przedstawienia Czerwony Kapturek (2000)
- Nagroda Henryk (2011)[10]
Przypisy
- ↑ a b c d Who is who w Polsce, wyd. I, Zug: Hübners blaues Who is who, 2002, s. 1702, ISBN 3-7290-0034-9 .
- ↑ Paulina Gadomska , Zmarł były dyrektor teatru w Jeleniej Górze Janusz Ryl-Krystianowski [online], naszemiasto.pl, 15 października 2020 [dostęp 2020-10-15] .
- ↑ a b c Janusz Ryl-Krystianowski w bazie filmpolski.pl [dostęp 2025-01-08].
- ↑ a b c Janusz Ryl-Krystianowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2025-01-08] .
- ↑ Ukazała się biografia twórcy teatru lalkowego Janusza Ryl-Krystianowskiego „Z powodu lalek” [online], e-teatr.pl, 9 grudnia 2024 [dostęp 2025-01-08] .
- ↑ Cmentarze: Ryl-Krystianowski Janusz [online], poznan.pl [dostęp 2022-01-03] .
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 29 maja 2014 r. o nadaniu orderów i odznaczeń (M.P. z 2014 r. poz. 918).
- ↑ Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 26 października 2005 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2005 r. nr 84, poz. 1209).
- ↑ a b Lista laureatów Medalu Zasłużony Kulturze Gloria Artis [online], gov.pl [dostęp 2025-01-08] .
- ↑ HENRYK – nagroda Sekcji Teatrów Lalkowych [online], zasp.pl [dostęp 2025-01-08] .
Linki zewnętrzne
- Janusz Ryl-Krystianowski w bazie filmpolski.pl [dostęp 2025-01-08].
- Janusz Ryl-Krystianowski, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2025-01-08] .
- Janusz Ryl-Krystianowski w bazie IMDb (ang.) [dostęp 2022-01-03].