Ten artykuł dotyczy prawnika i polityka. Zobacz też: Inne osoby o tym imieniu i nazwisku.

Józef Kuczyński

Data i miejsce urodzenia	10 czerwca 1871 Gadalej
Data i miejsce śmierci	28 lipca 1931 Batowice
Kierownik Ministerstwa Spraw Wewnętrznych
Okres	od 23 czerwca 1920 do 24 lipca 1920
Poprzednik	Stanisław Wojciechowski
Następca	Leopold Skulski
Multimedia w Wikimedia Commons

Józef Kuczyński (ur. 10 czerwca 1871 we wsi Gadalej na Syberii – zm. 28 lipca 1931 w Batowicach /obecnie Kraków/) – polski prawnik, kierownik resortu spraw wewnętrznych w 1920.

Był synem Augusta, byłego ziemianina, powstańca z Siedleckiego, i Buriatki Iriny Ostiakow. Naukę rozpoczął w szkole rosyjskiej na Syberii, ale ojciec uczył go także języka polskiego^[1]. W 1886 r. po amnestii rodzina przeniosła się do Warszawy i Kuczyński ukończył III Gimnazjum w Warszawie ze złotym medalem. Następnie rozpoczął studia prawnicze na Cesarskim Uniwersytecie Warszawskim, które ukończył w 1893 r. ze srebrnym medalem^[1]. Od 1897 r. pracował jako radca prawny przy Zarządzie Tobolskim Dóbr Państwowych, następnie był radcą przy zarządzie gubernialnym w Radomiu. Od 1904 r. wykonywał zawód adwokata w Radomiu, a od 1914 r. w Warszawie^[2].

Publikował na łamach „Gazety Sądowej Warszawskiej”. Był aktywnym działaczem społecznym w Radomiu i Warszawie. Aktywność tę kontynuował następnie w Moskwie wśród mieszkających tam Polaków, gdzie przebywał po ewakuacji do tego miasta zarządu Zakładów Żyrardowskich, których był radcą prawnym^[1]. W Moskwie uczestniczył w organizowaniu polskiej szkoły i czytelni oraz opieki nad zabytkami. W 1916 r. został mianowany przez Aleksandra Lednickiego komisarzem ochrony zabytków^[1]. Od maja do sierpnia 1918 r. pracował jako radca prawny przedstawicielstwa Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego w Moskwie^[1].

Po powrocie do kraju został mianowany 9 listopada 1918 r. prokuratorem sądu okręgowego w Radomiu^[2].

W odrodzonej Polsce, 16 stycznia 1919 r. został podprokuratorem w Izbie Karnej Sądu Najwyższego. W maju tego samego roku przeszedł do Warszawskiej Izby Kontroli (25 czerwca 1920 r. został prezesem^[1].

23 czerwca 1920 r. Kuczyński został kierownikiem resortu spraw wewnętrznych w rządzie Władysława Grabskiego. W trakcie urzędowania jego głównym zadaniem było zapewnienie bezpieczeństwa publicznego na zapleczu armii, przejawiającego się m.in. w organizowaniu działań zmierzających do zwalczania działalności antypaństwowej, przeciwdziałaniu przestępczości kryminalnej oraz poszukiwaniach osób unikających służby wojskowej^[1]. Niezmiernie istotne było nadzorowanie zbiórki przedmiotów niezbędnych do zaopatrzenia armii oraz przygotowanie zasad ewakuacji urzędów i ich personelu w związku ze zbliżającym się zagrożeniem. Kuczyński nadzorował także proces tworzenia Straży Obywatelskiej wspierającej władze administracyjne i policyjne w zakresie ochrony bezpieczeństwa, spokoju i porządku publicznego^[1]. Na jednym z posiedzeń Rady Ministrów złożył wniosek o zwiększenie etatów w administracji terenowej, co miało się przyczynić przede wszystkim do usprawnienia prac resortu^[1]. Urzędowani zakończył 24 lipca 1920 r. Pozostał w resorcie na stanowisku podsekretarza stanu do 1 listopada 1921 r^[2].

Po odejściu z MSW, powrócił do adwokatury. W lipcu 1922 r. był przewidziany na stanowisko ministra sprawiedliwości w projektowanym rządzie Wojciecha Korfantego, ale, jak wiadomo, gabinet ten ostatecznie nie powstał ze względu na sprzeciw Józefa Piłsudskiego^[2].

Był członkiem: Komisji Egzaminacyjnej przy Radzie Adwokackiej w Warszawie, podkomisji dla opracowania projektu ustawy o postępowaniu administracyjnym powołanej 16 stycznia 1926 r. przez Komisję Wniosków Ustawodawczych dla Ziem Wschodnich przy Prezydium Rady Ministrów^[1].

Pod koniec życia Kuczyński wstąpił do Chrześcijańskiej Demokracji, był też prezesem Fundacji im. Stanisława Popowskiego oraz członkiem Rady Nadzorczej krajowej Hurtowni Herbaty^[2].

Zmarł w Batowicach. Został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (196-6-28)^[3].

W 1900 r. zawarł związek małżeński z Aleksandrą z Górskich (1881-1932), z którą miał córkę Natalię (1900-1982)^[2].

• „Kto był kim w II Rzeczypospolitej”, pod red. prof. Jacka. M. Majchrowskiego, Warszawa 1994, wyd I