J
J j
J (minuskuła: j) (jot, jota[1]) – dziesiąta litera alfabetu łacińskiego, trzynasta litera alfabetu polskiego. Pierwotnie była jedynie wariantem graficznym litery I. W pisowni polskiej J służy głównie do zapisu półsamogłoski przedniej /j/ (niesylabicznego i). W alfabecie łacińskim J występuje od XII w., w polskim występuje od XVII w.[2].
Współcześnie litera j jest używana do oznaczania głoski:
- /j/ w językach bałtyckich, słowiańskich, uralskich oraz w językach germańskich (oprócz angielskiego, luksemburskiego oraz scots), a także w języku esperanto i włoskim
- /ɟ/ w języku konkani i w części języków afrykańskich
- /t/ w języku Kiowa
- /x/ lub /h/ w języku hiszpańskim
- /з/ w języku azerskim, francuskim, katalońskim, portugalskim, rumuńskim, tatarskim i tureckim
- /ʤ/ w języku angielskim, indonezyjskim, malajskim, turkmeńskim i w części języków afrykańskich
Litery j używa się w oficjalnych transkrypcjach z następujących języków azjatyckich:
- głoski /j/ w języku kantońskim w transkrypcji jyutping
- głoski /dz/ w języku paszto w standardowej transliteracji na alfabet łaciński
- głoski /ʥ/ w języku japońskim w transkrypcji Hepburna
- głosek /ʥ/ i /ʨ/ w języku koreańskim w różnych metodach transkrypcji
- głoski /ʨ/ w języku chińskim mandaryńskim w transkrypcji pinyin
Wymowa litery J
Inne reprezentacje litery J
Sygnalizacja | Język migowy | Alfabet Braille’a | ||||
---|---|---|---|---|---|---|
flaga Międzynarodowego Kodu Sygnałowego |
Alfabet semaforowy |
Kod Morse’a | francuski | kanadyjski | polski | |
ⓘJ | i |
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Nazwa jota używana w polskich publikacjach językoznawczych, np. Polański Edward. Reformy ortografii polskiej – wczoraj, dziś, jutro. „Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego”. LX, s. 29–46, 2004. Warszawa: Energeia. ISSN 0032-3802. [zarchiwizowane z adresu 17.02.2007]. (pol.).
- ↑ Encyklopedia Powszechna PWN. T. 2. G-M. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1974, s. 316.
Encyklopedie internetowe (litera alfabetu łacińskiego):