Eisspeedway

Rozetka wierzbowa

Rozetka wierzbowa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

Sordariomycetes

Rząd

rozetkowce

Rodzina

rozetkowate

Rodzaj

rozetka

Gatunek

rozetka wierzbowa

Nazwa systematyczna
Hypocreopsis (Tode) Seaver
Mycologia 2(2): 82 (1910)
Typ nomenklatoryczny

Hypocreopsis riccioidea (Bolton) P. Karst. 1871

Rozetka wierzbowa (Hypocreopsis lichenoides (Tode) Seaver) – gatunek grzybów z klasy Sordariomycetes[1].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Hypocreopsis, Hypocreaceae, Hypocreales, Hypocreomycetidae, Sordariomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Po raz pierwszy takson ten opisał w 1790 r. Heinrich Julius Tode, nadając mu nazwę Acrospermum lichenoides. Obecną nazwę nadał mu Fred Jay Seaver w 1910 r.[1][1]

Ma 7 synonimów. Niektóre z nich:

  • Hypocrea parmelioides Mont. 1856
  • Hypocrea riccioidea (Bolton) Berk. 1860
  • Hypocreopsis riccioidea (Bolton) P. Karst. 1871[2].

Nazwa polska według M.S. Wilgi i M.W. Rekowskiego[3].

Morfologia

Plecha

Zwykle pojedynczo, rzadko w grupkach. Jest listkowata, płaska, miękka, o szerokości zwykle do 3,6 cm, rzadko do 11 cm i grubości 2–4 (5) mm. Składa się z promieniście wyrastających, lub pojedynczych łatek z palcowatymi wyrostkami na brzegu. Powierzchnia o barwie od jasnobrązowej przez pomarańczowobrązową lub żółtobrązową do ochrowej, brzeg jaśniejszy. Młode owocniki gładkie, ale z czasem na środku pomarszczone, na dojrzałych owocniki typu perytecjum z licznymi ostiolami[4].

Cechy mikroskopijne

Worki o wymiarach (18–) 22–3 × 6–9 μm, wąsko cylindryczne, 8-zarodnikowe, zarodniki w jednym rzędzie, o zmiennym kształcie od elipsoidalnego do szeroko wrzecionowatego, cienkościenne, szkliste, prawie gładkie, z jedną przegrodą[4].

Występowanie i siedlisko

Znane jest występowanie Hypocreopsis lichenoides w Ameryce Północnej, Europie, Rosji, Japonii i Argentynie. Najwięcej stanowisk podano w Europie[5]. W Polsce po raz pierwszy stanowisko tego gatunku podali M.S. Wilga i M.W. Rekowski w 2003 r.[3], w późniejszych latach podano nowe stanowiska[6]. Jest rzadki[3].

Najczęściej występuje na wierzbie uszatej (Salix aurita) i wierzbie szarej (Salix cinerea), ale notowano go także na takich drzewach i krzewach jak: czeremcha zwyczajna (Padus avium), kruszyna pospolita (Frangula alnus), bez koralowy (Sambucus racemosa) i inne. Podawano, że jest pasożytem występującym na owocnikach innych grzybów, zwłaszcza szczeciniaka żółtobrzeżnego (Hymenochaete tabacina), w Polsce występował razem z tym grzybem, ale także bezpośrednio na próchniejącym drewnie z białą zgnilizną, wcześniej spowodowaną przez inne grzyby, być może szczeciniaka żółtobrzeżnego[4].

Przypisy

  1. a b c d Index Fungorum [online] [dostęp 2023-03-15].
  2. Species Fungorum [online] [dostęp 2023-03-15].
  3. a b c M.S. Wilga, M.W. Rekowski, Kolejne stanowisko rzadkiego grzyba – rozetki wierzbowej Hypocreopsis lichenoides (Tode:Fr.) Seaver na ziemi gdańskiej, „Przegląd Przyrodniczy”, XXV (3), 2014, s. 59–61 [dostęp 2023-03-15].
  4. a b c Małgorzata Stasińska, Hypocreopsis lichenoides (Fungi, Ascomycetes), new to Poland, „Acta Societatis Botanicorum Poloniae”, 73 (2), 2004, s. 135–137 [dostęp 2023-03-04].
  5. Występowanie Gyrophanopsis polonensis na świecie (mapa) [online], gbif.org [dostęp 2023-03-15] (ang.).
  6. Grzyby makroskopijne Polski w literaturze mikologicznej [online], grzyby.pl [dostęp 2023-03-04].