Hieron I

tyran Geli
Okres	od 485 p.n.e. do 467 p.n.e.
tyran Syrakuz
Okres	od 478 p.n.e. do 467 p.n.e.
Dane biograficzne
Data i miejsce śmierci	467 p.n.e. Katana (obecnie Katania)
Ojciec	Dejnomenes
Rodzeństwo	Gelon, Trazybul

Hieron I Starszy (gr. Ἱέρων, ur. ?, zm. 467 p.n.e. w mieście Katana, obecnie Katania na Sycylii) – tyran Geli na Sycylii w latach 485-467 p.n.e. i Syrakuz w latach 478-467 p.n.e. Był synem Dejnomenesa oraz bratem Gelona i Trazybula.

Objął władzę w Syrakuzach po śmierci Gelona, który wcześniej uczynił go tyranem Geli. Po objęciu rządów w całym państwie Hieron kontynuował ekspansywną politykę zmarłego brata. W związku z tym utrzymywał liczną armię najemników, którym nadawał obywatelstwo Syrakuz.

Hieron rozciągnął swoją władzę zarówno na Sycylii, jak i poza jej granicami. Podporządkował sobie niezależne dotąd miasta w południowej Italii, m.in. Locri (obronił Lokryjczyków przed najazdem Anaksylasa, tyrana sąsiedniego Rhegion, i poślubił jego córkę, chociaż nie były tajemnicą jego skłonności homoseksualne). W 474 p.n.e., udzielając pomocy mieszkańcom Kyme, pokonał Etrusków w morskiej bitwy pod Kyme (Cumae), w wyniku czego zlikwidował etruskie rządy w Kampanii oraz umocnił pozycję Syrakuz w południowej Italii. Część zdobytych w tej bitwie łupów złożył w świątyni Zeusa w Olimpii.

Za jego rządów Syrakuzy podbiły takie, dotąd niezależne, miasta-państwa jak Naksos czy Katanę. Mieszkańców zburzonych miast Naksos i Katany deportował częściowo do Lentini, a częściowo do założonej przez siebie Etny.

Za panowania Hierona umocniła się ostatecznie dominacja Syrakuz w życiu politycznym i gospodarczym Sycylii, a samo miasto było jedną z największych ówczesnych metropolii.

Przyczynił się również do tego, że Syrakuzy stały się ważnym ośrodkiem kulturalnym. Był protektorem sztuki i nauki. Na swym dworze gościł takie osobistości jak Ajschylos (który uświetnił powstanie miasta Etny wystawieniem trylogii tragicznej pt. Etnejki, opartej na lokalnym podaniu), Bakchylides, Pindar czy Symonides (tworzący na cześć tyrana poematy).

Według późniejszych przekazów w ostatnich latach swojego życia cierpiał na kamicę żółciową i tracił wzrok, a na pole walki wynoszono go w lektyce. Po jego śmierci władzę przejął jego brat Trazybul.

• publikacje:
  • Iwaszkiewicz P., Łoś W., Stępień M. – „Władcy i wodzowie starożytności. Słownik”, WSiP, Warszawa 1998, s. 187-188, ISBN 83-02-06971-X.
  • Lach G. – „Wyprawa sycylijska 415-413 p.n.e.”, Wydawnictwo Bellona, Warszawa 2007, s. 14-15, ISBN 978-83-11-10789-2.
  • Morby J.E. – "Dynastie świata. Przewodnik Chronologiczny i Genealogiczny", Wydawnictwo Znak, Kraków 1998, s. 65, ISBN 83-7006-781-6.
  • (ang.) Encyclopædia Britannica Eleventh Edition (za pośrednictwem anglojęzycznej Wikipedii).
• strony WWW:
  • Famous Couples of Ancient Greece. androphile.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-14)]. (ang.)..