Haga

des-Gravenhage, Den Haag

Pomnik Wilhelma I Orańskiego, Pałac Pokoju, Ridderzaal, Scheveningen, Ratusz w Hadze
Herb Flaga
Państwo	Holandia
Prowincja	Holandia Południowa
Burmistrz	Jan van Zanen (VVD)
Powierzchnia	98,20 km²
Populacja (2022) • liczba ludności • gęstość	562 954[1] 5345 os./km²
Nr kierunkowy	070
Kod pocztowy	2491-2599
Położenie na mapie Holandii Południowej Haga
Położenie na mapie Holandii Haga
52°05′N 4°19′E/52,083333 4,316667
Multimedia w Wikimedia Commons
Hasło w Wikisłowniku
Informacje w Wikipodróżach
Strona internetowa

Haga (nid. Den Haag [dɛnˈɦaːx], dawna nazwa oficjalna: des-Gravenhage [desxraːvə(n)ˌɦaːɣə]) – miasto w zachodniej Holandii nad Morzem Północnym.

Haga jest siedzibą holenderskiego rządu, parlamentu i rodziny królewskiej. Większość ministerstw^[2] i ambasad^[3] ma tu swoje siedziby. Haga jest nazywana stolicą administracyjną Holandii, choć stolicą konstytucyjną^[4] kraju jest Amsterdam. Haga jest także stolicą prowincji Holandia Południowa (Zuid Holland).

Haga stała się centrum o randze międzynarodowej, znajdują się w niej między innymi siedziby Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, Międzynarodowego Trybunału Karnego, Stałego Trybunału Arbitrażowego, Międzynarodowego Instytutu Statystycznego, Międzynarodowego Centrum Prasowego oraz Agencji Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Ścigania (Europol). W Hadze odbywały się konferencje międzynarodowe, na których zawarto Konwencje haskie.

Założenie Hagi miało miejsce w XIV wieku. Początkowo była to osada obok zamku myśliwskiego hrabiów Holandii. Siedziba królewska zwana jest „des-Gravenhage”, co oznacza „leśna polana hrabiego”, nazwa pochodzi z XIII wieku, gdy hrabiowie niderlandzcy posiadali w tym miejscu pałac myśliwski w wiosce o nazwie Haghe. Około 1248 roku Wilhelm II postawił tam zamek, który stopniowo został rozbudowany. Od końca XVI wieku Haga była siedzibą Stanów Generalnych i władz administracyjnych Republiki Zjednoczonych Prowincji Niderlandów. Prawa miejskie w roku 1806 nadane zostały przez Ludwika Bonaparte^[5]. Od 1815 siedziba dworu królewskiego, rządu i parlamentu.

 Osobny artykuł: Podział administracyjny Hagi.

• Centrum
• Escamp
• Haagse Hout
  • Benoordenhout
  • Bezuidenhout
  • Haagse Bos
  • Marlot
  • Mariahoeve
• Laak
• Leidschenveen-Ypenburg
• Loosduinen
• Scheveningen
• Segbroek
  • Bomen- en Bloemenbuurt
  • Regentessekwartier
  • Valkenboskwartier
  • Vogelwijk
  • Vruchtenbuurt

• przemysł
  • poligraficzny
  • papierniczy
  • odzieżowy
  • porcelanowo-fajansowy
  • meblarski,
  • farmaceutyczny
  • przetwórstwa spożywczego

Znane holenderskie firmy które mają główne siedziby w Hadze:

• Royal Dutch Shell, przedsiębiorstwo petrochemiczne
• KPN, przedsiębiorstwo telekomunikacyjne
• AEGON, towarzystwo ubezpieczeniowe
• TPG, przedsiębiorstwo logistyczne

W Hadze znajduje się jedna z trzech głównych siedzib Schlumberger – największego na świecie przedsiębiorstwa zajmującego się usługami związanymi z obsługą pól naftowych (pozostałe siedziby znajdują się w Houston w Teksasie oraz w Paryżu).

W Hadze znajduje się duży port rybacki. Jest ważnym ośrodkiem handlowym.

Haga stanowi wiodący ośrodek naukowy i kulturalny

• Królewska Akademia Sztuki (założona w roku 1682)
• Królewskie Konserwatorium Muzyczne (założone w roku 1826)
• Biblioteka Królewska (założona w roku 1789)

Główną atrakcją Hagi jest Sala Rycerska (Ridderzaal) – XIII-wieczna gotycka budowla, znajdująca się w obrębie kompleksu budynków siedziby parlamentu, obejmującego dziedziniec wewnętrzny (Binnenhof) i dziedziniec zewnętrzny (Buitenhof). Niegdyś był to dawny pałac panujących. W Ridderzaal co roku, w każdy trzeci wtorek września (Prinsjesdag) zbiera się parlament, aby wysłuchać mowy tronowej (troonrede) króla. W centrum miasta znajduje się Mauritshuis – muzeum sztuki, posiadające bardzo wartościowe eksponaty, np. dzieła Rembrandta, w tym „Lekcję anatomii doktora Tulpa”, dzieła Vermeera van Delft, Jana Steena, Paulusa Pottera, Rubensa, Memlinga, van der Weydena, Holbeina, van Dycka, Fransa Halsa i innych wybitnych malarzy flamandzkich. W północnej części muzeum znajduje się „Mesdag Panorama” – obraz o rozmiarach 15 m wysokości na 130 m długości, przedstawiający wybrzeże nad Morzem Północnym, Hagę i Scheveningen.

Scheveningen to obecnie nadmorski kurort, niegdyś wioska rybacka. Po drodze z Hagi do Scheveningen znajduje się Madurodam – miniatura całej Holandii w skali 1:25, nazwane od nazwiska George Maduro – studenta, więźnia obozu koncentracyjnego w Dachau, który odznaczył się bohaterskim udziałem w holenderskim ruchu oporu.

Inne zabytki architektury w Hadze to:

• Pałac Królewski – Paleis Huis ten Bosch
• Pałac Królewski – Paleis Noordeinde
• XVI-wieczny ratusz
• Pałac Pokoju – Vredespaleis, w którym mieści się siedziba Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości.
• kościół Grote Kerk (XIV–XVI wiek), Grote of Sint-Jacobskerk – cenne renesansowo-barokowe wyposażenie i wieża
• kościół Nieuwe Kerk (XVII wiek)
• Oud Katholiekekerk (kościół starokatolicki) (1. połowa XVIII wieku)
• Kurhaus (Grand Hotel Amrâth Kurhaus The Hague otwarty w 1886 roku) w nadmorskim kurorcie Scheveningen

• 
  Ridderzaal
• 
  Paleis Noordeinde
• 
  Nowy Ratusz
• 
  Stary Ratusz
• 
  Pałac Pokoju
• 
  Kurhaus

• Madurodam – miasteczko modeli najcenniejszych zabytków architektury Holandii
• Kąpielisko Scheveningen z molo

• Mauritshuis
• Museum Bredius
• Kunstmuseum Den Haag (m.in. prace Pieta Mondriana)
• Panorama Mesdag – malowidło panoramiczne
• Beelden aan Zee – XX-wieczna rzeźba
• Museon – muzeum nauki i techniki
• Escher Museum

Haga jest miastem wielonarodowościowym. Holendrzy stanowią tylko 44,4% mieszkańców. Pozostała większość 55,6% to przybysze^[6]. W Hadze jest największe skupisko Polaków w Holandii, liczy 14 820 osób, co stanowi 2,7% mieszkańców miasta^[6]. Polacy są obecnie piątą przybyłą grupą etniczną, a pierwszą jeśli chodzi o kraje Unii Europejskiej. Tylko osoby pochodzenia surinamskiego, tureckiego, marokańskiego i indonezyjskiego stanowią większe grupy etniczne^[6].

Mieszkańcy Hagi według narodowości (01-01-2020)^[6]

Mieszkańcy Hagi ogółem w kolejnych latach^[6]

Liczba mieszkańców Hagi pochodzenia polskiego w kolejnych latach^[6]

W Hadze znajdują się dwa duże dworce kolejowe:

• Den Haag Centraal – stacja końcowa, gdzie znajduje się także główny dworzec autobusowy w mieście
• Den Haag Hollands Spoor – stacja przelotowa, gdzie zatrzymuje się większość pociągów przejeżdżających przez Hagę

 Z tym tematem związana jest kategoria: Stacje i przystanki kolejowe w Hadze.

Port lotniczy Rotterdam jest najbliższy, ale port lotniczy Amsterdam-Schiphol jest częściej używany ze względu na połączenie kolejowe.

Komunikacja miejska

Cała Holandia dla komunikacji metrem, autobusowej i tramwajowej (w Hadze przedsiębiorstwo komunikacji nazywa się HTM) podzielona jest na strefy. Haskie strefy to 5400 (Centrum), 5410 (Scheveningen), 5413 (Leidschendam-Voorburg), 5414 (Kerkehout), 5416 (Rijswijk), 5419 (Den Haag Zuid-west lub inaczej Kijkduin/Loosduinen).

W mieście funkcjonuje sieć tramwajowa.

• Golden Earring,
• Shocking Blue – znani z utworu „Venus”,
• Dash Berlin – zespół DJ grający trance i progressive trance.

• Paul Verhoeven – reżyser
• Jan Vermeer – malarz
• Michael Boogerd – kolarz
• Hendrik Casimir – fizyk
• Michel Faber – australijski pisarz
• Cornelis Johannes van Houten – astronom
• Conrad Busken Huet – pisarz
• Christiaan Huygens – astronom
• Gustav Krupp von Bohlen und Halbach – menedżer Friedrich Krupp AG w III Rzeszy
• Simon van der Meer – fizyk
• Aad de Mos – trener piłkarski
• Cees Nooteboom – pisarz
• Saskia Sassen – amerykańska socjolog
• Jan Tinbergen – ekonomista
• Nikolaas Tinbergen – przyrodnik
• Harry Vanda – australijski producent muzyczny
• Mariska Veres – piosenkarka Shocking Blue
• Adriaen de Vries – rzeźbiarz
• Jozias van Aartsen – polityk
• Dick Advocaat – trener piłkarski
• Anouk – wokalistka
• Willem Drees – premier
• Martin Jol – trener piłkarski
• Richard Krajicek – tenisista
• Ties Kruize – hokeista na trawie
• Mark Rutte – polityk
• Baruch Spinoza – filozof
• Enno Voorhorst – gitarzysta
• Rubi Pronk – tancerz

• Warszawa, Polska^[7]
• Juigalpa, Nikaragua^[8]
• Betlejem, Palestyna^[8]
• Nazaret, Izrael^[8]
• Al-Husajma, Maroko^[9]
• Nador, Maroko^[9]
• Paramaribo, Surinam^[9]
• Palembang, Indonezja^[9]
• Taza, Maroko^[9]

• Haag
• Krzysztof Arciszewski

• Oficjalna strona internetowa miasta Hagi (niderl.)
• The Hague Den Haag Discovered - stara nazwa „des Gravenhage”
• Panorama Mesdag. panorama-mesdag.nl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-18)]. (niderl.).
• Kunstmuseum Den Haag (niderl.)
• Mapa Hagi (niderl.)
• Dokładne mapy Rijswijk i Wassenaar (niderl.)
• Haga inaczej. vanupied.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-07-05)].: Atmosfera Hagi, zdjęcia i video (podcast). (fr.)
• World Gazetteer