Eisspeedway

Gospodarka Grecji

Gospodarka Grecji
Ilustracja
Informacje ogólne
Waluta

Euro

Rok podatkowy

rok kalendarzowy

Organizacje gospodarcze

UE, WTO, OECD i BSEC

Dane statystyczne
PKB (nominalny)

238[1] mld USD (2014)

PKB (ważony PSN)

284[1] mld USD (2014)

PKB per capita

21,653[1] USD (2014)

Zatrudnienie
Stopa bezrobocia

27,8% (2013)

Wskaźniki jakości życia
Ludność poniżej progu ubóstwa

44% (2013)

Finanse publiczne
Dług publiczny

318,703 mld euro (175,1% PKB) (2013)

Deficyt budżetowy

23,1 mld euro (12,7% PKB) (2013)

Wzrost PKB w Grecji i w państwach strefy Euro 1996–2006

Gospodarka Grecji jest społeczną gospodarką rynkową, od 2002 r. środkiem płatniczym jest euro. Kołem napędowym rozwoju gospodarki były inwestycje związane z przygotowaniami do Letnich Igrzysk Olimpijskich w 2004 r.

Usługi wytwarzają 78,3% produktu krajowego brutto, przemysł – 18%, rolnictwo – 3,6% (2011)[2]. Produkt krajowy brutto na mieszkańca w 2007 roku wyniósł $27 360, czyli ok. 93% średniej UE, po czym nastąpił jego gwałtowny spadek.

Od 2002 r. Grecja zrezygnowała z własnej waluty, przyjmując euro. Grecja należy do najbardziej zadłużonych państw w UE. Wskaźnik długu publicznego w 2007 r. wynosił 94,5% PKB, co dawało jej 2. miejsce w Unii Europejskiej. Wyprzedzały ją tylko Włochy (104% PKB dane za 2007).

Historia

Na przełomie lat 60. i 70. XX wieku Grecja przeszła pierwszy, po II wojnie światowej, okres burzliwego rozwoju gospodarczego. Nastąpił szybki wzrost budownictwa, przemysłu, stopy życiowej, jednak jeszcze nie rozwój społeczny. Kolejne, szybkie i już wszechstronne przemiany, następowały w okresie 1981–2007. W ich wyniku, miejsce rolno-surowcowej, z wyraźnie zaznaczoną rolą także przemysłu, uformowała się gospodarka z zanikającym przemysłem, natomiast o dużym udziale usług (głównie międzynarodowy transport morski, obsługa ruchu turystycznego, handel, finanse, usługi związane z budownictwem). Istotną rolę odegrało członkostwo (od 1981) i pomoc Wspólnoty Europejskiej. W latach od 1985 do 1991 Grecja otrzymała 2,5 mld dolarów amerykańskich w ramach tzw. planu integracyjnego.

Główne gałęzie gospodarki

Kluczowe znaczenie dla greckiej gospodarki mają turystyka i eksploatacja największej na świecie floty handlowej[3]. Do wystąpienia kryzysu ekonomicznego, lokomotywą gospodarki były także budownictwo i przemysł materiałów budowlanych. Znaczny udział w rynku mają greckie wyroby AGD. Dawniej dobrze rozwinięte były przemysły odzieżowy, obuwniczy i meblarski – obecnie upadające. Przemysł motoryzacyjny, podlegając systematycznym redukcjom, aktualnie funkcjonuje głównie jako część dotowanego kompleksu zbrojeniowego. Dawniej w Grecji wytwarzano także większość z użytkowanych tu autobusów, trolejbusów i niektóre modele samochodów osobowych[4]. Problemy przeżywa przemysł stoczniowy. Przy sukcesie i wysokiej jakości produkcji ogrodniczej i sadowniczej, niedostatecznie rozwinięte jest przetwórstwo. Dobrze rozwija się winiarstwo, sięgając po odległe rynki i wyróżnienia[5][6].

Surowce naturalne

Około 45,8% zapotrzebowania elektrowni pokrywa węgiel brunatny (lignit)[7]. Wydobywany jest wysokiej jakości marmur i kruszywa i skały wykorzystywane w budownictwie (kamień wapienny, piasek, grys, gips, kaolin, pucolany, skalenie sodowe, kruszywo budowlano-drogowe). Spore znaczenie mają rudy niklu (greckie lateryty) i boksyty[8]. Potwierdzono występowanie ropy naftowej i formułowane są oceny istnienia bardzo dużych złóż gazu ziemnego[9].

Turystyka

Mimo udanej organizacji Olimpiady, okres 2002-2012 przyniósł głęboki regres udziału Grecji w europejskim i globalnym rynku turystycznym[10]. Gdy jednocześnie, w sąsiedniej Turcji, podobne usługi notowały przyspieszony wzrost[11]. W roku 2013 powrócił zdecydowany wzrost. Grecję odwiedziło wtedy 17,923 mln turystów (15,5% więcej niż w roku poprzednim), generując dla niego przychody na poziomie 15,930 mld dolarów[12]. Wstępne dane 2014 informują o 20,718 mln turystów[13].

W roku 2013 turystyka w Grecji:

  • wytwarzała 16,4% PKB[14];
  • równoważyła 51,2% deficytu handlowego[15];
  • zatrudniała co piątego pracującego w kraju[15];
  • wspomagała większą część rynku wewnętrznego, generując obrót w wysokości 34 mld euro[15];
  • jej udział w wytwarzaniu PKB i tworzeniu miejsc pracy wzrasta[15], m.in. w związku z recesją, trwającą jeszcze w większości działów gospodarki.
  • W roku 2016 turystyka wyworzyła już 18,63% PKB, w tym hotelarstwo 10%. W turystyce lub w związku z nią zatrudnionych było 23.4% ogółu pracujących. Prognoza łącznych przychodów z roku 2017, dla samej branży hotelarskiej, przekracza 17 mld Euro[16].
  • W roku 2017, Grecję odwiedziło 30 mln turystów zagranicznych, implikując przychód 14,7 mld Euro. W styczniu 2018 poinformowano o wzroście liczby poczynionych rezerwacji na kolejny sezon, o 15–30%, zależnie od kierunku, wobec analogicznego okresu ub.r.[17]
  • W roku 2018 liczba odwiedzających przekroczyła 33 mln, generując przychód 21 mld Euro[18].

Transport

Sieć autostrad w Grecji
Mapa konturowa Grecji
Pasażerskie porty lotnicze w Grecji

Dobrze rozwinięta i dalej rozbudowywana jest sieć autostrad.

Słabo rozwinięta, a po dofinansowanej z U.E. modernizacji, także głęboko zadłużona i do niedawna deficytowa, jest międzymiastowa i międzynarodowa sieć kolejowa[19][20].

Większość inwestycji drogowych i kolejowych realizowana jest w wysoce niestabilnym górotworze, a do najtrudniejszych w skali globu zaliczany jest most Rio-Andirio.

Z uwagi na skomplikowane środowisko geograficzne, działa 45 portów lotniczych, w tym 29 z przejściem granicznym[21], a lotnicze przewozy pasażerskie przekroczyły 60 mln osób rocznie[22].

Działa 12 portów dalekomorskich[23] i duża liczba lokalnych. W trwające i w projektowane kolejne rozbudowy i eksploatację dużych portów morskich, widoczne staje się zaangażowanie inwestorów z Chin[24].

Deindustrializacja

Z wejściem do EWG, następnie przybierając na sile w XXI wieku, decydująco zaznaczyło się zjawisko deindustrializacji kraju (gr. αποβιομηχανοποίηση της χώρας)[25][26][27]. Powszechne stało się przenoszenie produkcji i central przedsiębiorstw za granicę[28]. Od 2005 poziom produkcji przemysłu spadł o kolejnych 31,9%[29][30]. Przykładowo, wzdłuż głównych tras Aten zamknięte, zmienione w magazyny importowe lub wyburzone zostały już niemal wszystkie fabryki, czynne jeszcze w początkach bieżącego wieku.

Zaznacza się również odpływ młodzieży z miast na wieś[31] i na emigrację[32].

Załamanie bilansu handlu zagranicznego od 2002 r.

Deficyt wymiany towarowej z zagranicą, w miliardach Euro, w latach 2000–2015

Od 2002 r. Grecja przyjęła wspólną walutę euro. Od tego roku bilans wymiany handlowej z zagranicą systematycznie pogarszał się z -20 mld w roku 2001 do -65 mld USD w roku 2008[33] – okoliczność która już sama jedna, musiała implikować przyszły kryzys. Poprawa bilansu rozpoczęła się w 2009 r., wobec głębokiej recesji i szybkiego spadku siły nabywczej ludności[34][35][36], eksport notował głęboki spadek[37]. Do roku 2014 zaległymi zobowiązaniami skarbu państwa nie można było regulować zobowiązań podatnika, co w szczególności obciążało eksporterów koniecznością „deponowania” podatku VAT, nieraz na lata.

Deficyt budżetowy i dług publiczny

Zadłużenie Grecji w porównaniu z państwami strefy Euro

W okresie 2009–2013 nastąpiły umorzenia części długu, redukcje oprocentowania, kontynuowany też w 2014 radykalny wzrost obciążeń fiskalnych, pogłębiane do jesieni 2013 cięcia budżetowe, jednak deficyt prawdopodobnie wzrósł z 12% do 12,7%[38], jako skutek recesji[39]

Według Narodowej Służby Statystycznej EL.STAT dług publiczny:

  • z końcem roku 2001 wynosił 103,7 mld euro[40], czyli 73,0% PKB, wynoszącego 142,001 mld euro.
  • z końcem roku 2013 wynosił 318,703 mld euro, czyli 198,8% PKB, wynoszącego 160 981 mld[41] (ceny zmienne).
  • EL.STAT określał to zadłużenie w roku 2013, jako 175,1% PKB, przy 23,1 mld (12,7%) deficytu budżetowego[42].

W tym okresie Grecja przyjęła praktykę doliczana do PKB szacunkowych dochodów szarej strefy[43] i zdenominowano obligacje, odbierając im większą część wartości[44]. Cyfry nie potwierdzają wpływu Igrzysk Olimpijskich, na wzrost zadłużenia państwa[45].

Wiarygodność danych statystycznych

Co najmniej w latach 2002–2010, fałszowano część wrażliwych politycznie danych statystycznych[46][47]. W szczególności, w odczuciu gospodarstw domowych, oficjalne dane nie korespondują z inflacją, rzeczywiście odczuwaną przez nie w okresie pierwszych lat po zmianie waluty[48]. Prokuratura zajęła się dotychczas jedynie okolicznością rozmyślnego zawyżenia cyfr deficytu budżetowego, za rok 2009[49][50]. W roku 2017 ogłoszono w tej sprawie prawomocny wyrok skazujący prezesa Narodowej Służby Statystycznej ELSTAT[51][52], w czerwcu 2018 Sąd Najwyższy potwierdził, że działanie to odbywało się także z pogwałceniem statutu ELSTAT[53].

Kryzys gospodarczy

 Osobny artykuł: Kryzys zadłużenia w Grecji.

Ostrożne informacje o zagrożeniu przedstawiono już w początkach 2003 r.[54] Jednak gospodarkę korzystnie stymulowały wtedy przygotowania do organizacji Igrzysk Olimpijskich, a początkowy spadek stóp procentowych, po wejściu do eurostrefy i także powszechne ówcześnie odczucie bardzo wysokiej inflacji skłaniały rząd[55] i podmioty prywatne[56][57] do coraz szerszego posługiwania się kredytem.
Od 2002 r. nieprzetwarzane w Grecji artykuły importowane na ogół przestały podlegać wzrostom cen, przez co nastąpił szybki wzrost ich względnej atrakcyjności, wobec towarów greckich. Także grecka oferta usług znacząco podrożała wobec ofert krajów sąsiednich, o podobnym typie gospodarek.

Od roku 2008, z początku wskutek zbiegu okoliczności zewnętrznych[a], zaznaczył się gwałtowny spadek PKB, w okresie 2008-2016 łącznie przekraczający -45%[58][59]. Utrzymuje się zjawisko niemożności osiągnięcia płynności płatniczej przez budżet państwa i przedsiębiorstwa[60][61]. Sytuacja, rzutująca także na eksport, skoro byt eksporterów zwykle opiera się i o rynek krajowy. Toteż w okresie przedwyborczym 2012 dodatkowe dziesiątki miliardów euro, w banknotach, dowożone były, na krótkie okresy czasu, konwojami ciężarówek zza granicy[62], co jest mechanizmem krótkoterminowym, dopuszczonym przez system strefy Euro, przewidywanym dla sytuacji pilnej potrzeby ad hoc zapewnienia płynności.

Niewydolność podatkowa firm i obywateli

W marcu 2014 zaległości w zbiorze podatków i opłat od obywateli wynosiły 57,2 mld euro[63], co stanowiło kwotę kilkakrotnie przekraczającą całość środków w detalicznym obrocie towarami i usługami. W grudniu 2017 kwota nieuiszczonych i zwykle niemożliwych już do egzekucji podatków, przekroczyła 100 mld Euro[64] Toteż w roku 2018 przewiduje się wprowadzenie jeszcze 10 kolejnych (nowych) podatków[65].

Ponad 30% kredytów, w tym hipotecznych, nie jest obsługiwanych od ponad 6 miesięcy[66], mimo uprzednich restrukturyzacji. Częstokroć obecna, czyli pomniejszona dekoniunkturą, wartość nieruchomości nie równoważy pozostałej jeszcze do spłacenia kwoty kredytu. Oprocentowanie kredytów, prawidłowo obsługiwanych przez drobnych kredytobiorców, od roku 2008 wzrosło, typowo 2–2,5 krotnie, przy jednoczesnym spadku, niemal zaniku podaży nowych kredytów.

Zamarł rynek nieruchomości, wobec obciążenia ich wysokimi podatkami i opłatami, częściowo niezależnie od okoliczności, czy nieruchomość przynosi dochód, czy też nie znajdzie już kolejnego najemcy[67].

Umieszczenie zbyt wielu podatków w rachunku energetycznym, skutkuje odłączeniami poboru prądu, także wobec dziesiątków tysięcy rodzin, wywołując straty dostawców energii, uwzględniane w kolejnych podwyżkach cen[68][69][70].

Prawo podatkowe rokrocznie ogłaszane jest po upływie roku finansowego, którego dotyczy – czyli działa z mocą wsteczną[71]. Prawo finansowe i związane z nim przepisy o organizacji państwa są niejasne i wzajemnie sprzeczne, obejmują 25 tysięcy stron, corocznie wydawanych jest 1100 kolejnych aktów, zmieniających poprzednie regulacje[72].
Spośród krajów unijnych, gospodarka Grecji ma najgorszy wskaźnik wolności gospodarczej[73]. Niezależnie od emigracji lub międzynarodowej ekspansji całych firm, znacząca część lub większość pozostałych greckich kapitałów, także lokowana jest poza Grecją[74][75].

Sytuacja małych przedsiębiorstw

Przed kryzysem 95% zatrudnionych w sektorze prywatnym pracowało w przedsiębiorstwach 1-10 osobowych. W czerwcu 2014, spośród 750 tysięcy istniejących małych przedsiębiorstw, 350 tysięcy prowadzących je osób od lat nie uregulowało własnych składek ubezpieczeniowych, co implikuje łączną zaległość 7,4 mld euro[76]. Ledwie co dziesiąty dłużnik spełnił kryteria programu rat oddłużeniowych i związanej z nimi obniżki odsetek[77]. Poczynając od PIT 2014 r. prowadzących działalność gospodarczą pozbawiono wszelkich ulg, z nową stawką podatku dochodowego od 26% wzwyż, od pierwszego euro[78]. Zdaniem ekspertów, implikuje to łączny, jednoroczny, zsumowany wzrost obciążeń małych przedsiębiorstw nawet o 163,9%[79]. Za oprocentowane w skali 30% zaległości wobec obowiązkowych kas ubezpieczeń i 18% wobec państwa, licytowane jest mienie osobiste przedsiębiorców, w tym osób uprzednio zabezpieczających swe firmy i bliskich obligacjami skarbu państwa, następnie zdenominowanymi[80]. Przykładowo: licytacją mienia zagrożonych jest ok. 50 tysięcy greckich inżynierów[81], co stanowi około połowy liczby greckich, aktywnych zawodowo inżynierów[82].

Szacunkowe domniemanie dochodu

Dotyczy wszystkich podmiotów podatkowych – osób fizycznych i realizowane jest automatycznie. Stanowi odpowiednik domniemania Izby Skarbowej o dochodzie wyższym, niż wynikający z przedstawionej przez podatnika dokumentacji i następnie wymierzenia dodatkowego podatku.

Przykład obliczenia z roku 2013:
Rodzina z własnym mieszkaniem, o powierzchni 100 m.kw. i powierzchni pomocniczej 30 m.kw., obojętnie, jak i kiedy nabytym lub odziedziczonym, bez względu na wiek substancji budowlanej, dla przypadku gmin o najniższej, normatywnej cenie metra kwadratowego i nie posiadająca drugiego domu czy mieszkania (np. starego domu, po rodzicach, w odległej wiosce), traktowana jest przez Ministerstwo Finansów, jako uzyskująca roczny dochód określony na co najmniej 10 700 euro – niezależnie od okoliczności, że mogą to być nawet bezrobotni.
W przypadku posiadania także auta (co dotyczy niemal wszystkich greckich rodzin), w przypadku pojazdu ponad 12-letniego i o pojemności silnika poniżej 1400 cm³, domniemany dochód tej rodziny (gr.: τεκμαρτό εισόδημα) określony jest na 13 300 euro, co implikuje do 3450 euro tytułem podatku dochodowego, niezależnie od innych podatków i opłat, np. tych umieszczanych w rachunku energetycznym.
Zobowiązanie wobec skarbu państwa, z ewentualnymi karami za zwłokę, winno zostać uiszczone w drugiej połowie następnego roku[83][84].

Sytuacja społeczna

 Osobne artykuły: Protesty w Grecji i Zamieszki w Grecji (2008–2009).

We wrześniu 2013, bezrobocie osiągnęło 27,8%[85], by następnie wykazywać powolną tendencję spadkową, wiązaną z emigracją Greków i wyjazdami stąd obcokrajowców. W szczególności, bezrobotnych jest ok. 60% młodych i 30% w grupie absolwentów uczelni[86]. Dominujące, niskie płace na ogół wykluczają usamodzielnienie się młodych rodzin[87]. – dane nie uwzględniające przedstawicieli nielegalnej imigracji do Grecji. W 2013 r. 44% mieszkańców Grecji żyło poniżej progu ubóstwa[88], w tym 686 tys. dzieci szkolnych[89], wobec 20% osób biednych w roku 2001[90]. Około 3 mln Greków trwale nie może już korzystać z ubezpieczenia zdrowotnego[91][92]. Zamknięto większość sal operacyjnych, w pozostałych wprowadzając odpłatność podobną do prywatnej służby zdrowia, gdy zabieg wykonywany jest po godzinie 14:00[93].

W samych tylko Atenach w 2010 r. zorganizowane było 10 tys. punktów wydawania bezpłatnych, gorących posiłków (5 tys. w roku 2009), zwykle prowadzonych przez kościół, z pomocą ochotników i stałych, społecznych zbiórek żywności, m.in. w formie oddzielnego kosza na dary, w niemal wszystkich supermarketach[94].

Po drogach nielegalnie krąży 730 tys. nieubezpieczonych pojazdów, co stanowi 15% ich łącznej liczby, mimo kar[95].


Uwagi

  1. ↑ W roku 2008 jednocześnie zmniejszyły się światowe przewozy morskie i turystyka – dla Greków dwa główne źródła dewiz, co zainicjowało proces szybkiego opadania kraju w rankingach wiarygodności kredytowej.

Przypisy

  1. ↑ a b c International Monetary Fund: World Economic Outlook Database. [dostęp 2015-07-05]. (ang.).
  2. ↑ The World Factbook, CIA. cia.gov. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-25)].
  3. ↑ Wartość greckiej floty handlowej – oceniana przez UNCTAD na 105,65 mld USD – jest najwyższa na świecie (www.informatorekonomiczny.msz.gov.pl).
  4. ↑ galeria „greckie pojazdy” – przykład zestawienia dawniejszych i aktualnych produktów greckiej motoryzacji, przeważnie w kooperacji z zagranicą.
  5. ↑ Przykład Los Angeles International Wine & Spirits Awards przyznającej dwa „Best of Class Gold Medal”, dwa srebrne i dwa brązowe medale wystawcom z Grecji.
  6. ↑ Artykuł w „The Guardian”, z dnia 22.05.2012; Nagrody na wystawach winiarskich – Grecja ma przyczyny by wnieść toast – zdaniem publikacji, 70% greckich win, zgłaszanych do znanych konkursów, zdobywa medale.
  7. ↑ Informacja o źródłach energii elektrycznej, zamieszczona w czerwcu 2014, na rachunkach energetycznych Δ.Ε.Η. – głównego producenta i monopolisty skupu energii: węgiel brunatny 45,8%, gaz ziemny 23,96%, hydroenergia 11,12%, źródła odnawialne 14,97%, import 4,15%.
  8. ↑ Informator Ekonomiczny MSZ. informatorekonomiczny.msz.gov.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-15)].
  9. ↑ Artykuł Info greckiego Min.Środowiska – ISTNIEJE PEWNOŚĆ DUŻEGO GAZU, z października 2011, cytujący przetłumaczoną na język polski, bieżącą informację greckiego ministra środowiska Evangelosa Liveratosa, następnie skrót referatu profesora Antonisa Foskolosa z Wydziału Zasobów Mineralnych i Inżynierii, Politechniki Kreteńskiej, emerytowanego pracownika naukowego Geological Survey of Canada, dla Greckiego Towarzystwa Geologicznego i na Konferencję Ekonomistów w Lagonissi: For general benefits for Greece, Mr. Foskolos notes, inter alia, that the recovery – exploitation of these deposits will create at least 100,000 jobs in the primary sector and 200,000 jobs in the secondary sector, a total of 300,000 jobs, while all revenue to be reaped by the Greek state in 25 years amounts to 437 billion U.S. dollars and the rate of the dollar to the euro to 302 billion, not counting the profits from the pipeline transportation of natural gas to Europe, at a length of 1000 km at a cost of approximately $ 20,000 / km, or 25 billion U.S. dollars – dane dotyczące samego Basenu Kreteńskiego, zatem jednego z kilku, w których prognozuje się istnienie dużych złóż.
  10. ↑ Spadek pozycji Grecji. sete.gr. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-20)]. rok 2001 market share 1,9% World, 3,4% Europe; rok 2004: 1,5% World, 2,8% Europe; rok 2012: 1,5% World, 2,9% Europe.
  11. ↑ Turkey – International tourism, number of arrivals.
  12. ↑ UNWTO Tourism Highlights, 2014 Edition. UNWTO, 2014. s. 8. [dostęp 2015-02-17]. (ang.).
  13. ↑ News 247: Νέο ρεκόρ για τον τουρισμό. Περισσότεροι από 20,7 εκατομμύρια οι τουρίστες στην Ελλάδα – artykuł z przywołaniem danych Banku Grecji. News247. [dostęp 2015-03-11]. (gr.).
  14. ↑ Patrz: Greek Tourism Facts & Figures, na stronie SETE (Związku Greckich Przedsiębiorstw Turystycznych).
  15. ↑ a b c d Greek Tourism Facts & Figures. sete.gr. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-05)]., na stronie SETE (Związku Greckich Przedsiębiorstw Turystycznych).
  16. ↑ Relacja prasowa, z września 2017, cytująca ekspertyzę Grant Thornton.
  17. ↑ Informacja minister turystyki, pani Eleny Koutoura.
  18. ↑ Greece Breaks All Tourism Records, Welcomes 33 Million Travelers in 2018 [online], GTP Headlines, 31 stycznia 2019 [dostęp 2019-12-20] (ang.).
  19. ↑ relacja o głównym, państwowym operatorze sieci kolejowej O.Σ.E., który w 2010 r. wykazał straty w wysokości 1 mld 53 mln euro, a jego zadłużenie wyniosło 10 mld 700 mln euro. W 2013 zrestrukturyzowane O.Σ.Ε. osiągnęły 52,6 mln euro zysku.
  20. ↑ Główny narodowy przewoźnik, firma TRAINOSE, do niedawna własność greckiego sektora publicznego, w roku 2017 sprzedany został spółce włoskiej [1] Ferrovie Dello Stato Italiane.
  21. ↑ Dane:Informator Ekonomiczny MSZ.
  22. ↑ Rekordowy dla przewozów pasażerskich rok 2018, [w:] Komendant Służby Lotnictwa Cywilnego (Grecji), Ρεκόρ διακινούμενων επιβατών το 2018, Newsbeast.gr, 7 grudnia 2018 [dostęp 2018-12-07] (gr.).
  23. ↑ Dane: Informator Ekonomiczny MSZ.
  24. ↑ Artykuł. investingreece.gov.gr. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)]. w Enterprise Greece.
  25. ↑ Fotoreportaż z roku 2013: 78th Thessaloniki International Fair depicts Greek deindustrialization.
  26. ↑ Przykład użycia takiego sformułowania w ogólnokrajowym dzienniku „To Vima”, artykuł o przeobrażeniach w najciężej dotkniętym bezrobociem, dawniej przemysłowym okręgu Lawrio.
  27. ↑ Przykład użycia sformułowania deindustrializacja kraju w artykule o kłopotach, w tej chwili już praktycznie nieczynnego kombinatu metalurgicznego Chalivourgiki, koło Aten.
  28. ↑ Artykuł w „H Avgi” rozważający przyczyny przeniesienia za granicę central i fabryk wielu spośród głównych greckich przedsiębiorstw.
  29. ↑ Porównaj: dane służby EL.STAT.
  30. ↑ Czemu zamykają się fabryki i znikają miliardy – reportaż z kuluarów spotkania Związku Przemysłowców Greckich z Ministrem Rozwoju Konkurencyjności Infrastruktury i Sieci – Kostisem Chatzidakisem, zamieszczony w dziale ekonomicznym ogólnokrajowego dziennika „To Vima”.
  31. ↑ Młodzi wracają na wieś, by stawać się rolnikami, liczba mieszkańców wsi wzrasta, liczba mieszkańców miast maleje w ogólnokrajowym dzienniku „To Vima”.
  32. ↑ Artykuł w ogólnokrajowym dzienniku Kathimerini.
  33. ↑ Porównaj: Bilans handlowy Grecji w latach 2001–2011.
  34. ↑ wskaźnik zatrudnienia w populacji 24–50 lat – przy czym cyfry te nie obejmują wymuszonego recesją spadku czasu efektywnej pracy osób pozostających w zatrudnieniu.
  35. ↑ stopa bezrobocia, na przestrzeni 12 lat.
  36. ↑ stopa bezrobocia wśród kobiet, na przestrzeni 12 lat.
  37. ↑ [2] Według danych greckiej służby statystycznej eksport w kwietniu 2014 r. spadł o 20,9% (r/r), osiągając jeden z najgorszych wyników w okresie ostatnich trzech lat.
  38. ↑ Porównaj informacja Narodowej Służby Statystycznej o 12,7% deficytu w roku 2013 oraz ustaloną w toku śledztwa prokuratorskiego wysokość o 12% deficytu roku 2009, a nie 15,4%, jak informowano pierwotnie, tuż po zmianie partii rządzącej.
  39. ↑ Porównaj: Unexpectedly Large Recession Causes Greece To Miss Budget Targets.
  40. ↑ Dane Narodowej Służby Statystycznej EL.STAT, Table 1. GREECE: SELECTED ECONOMIC INDICATORS, 2001–2010.
  41. ↑ GREECE: GENERAL GOVERNMENT DEBT, 2003 – 2013. statistics.gr. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
  42. ↑ Streszczenie danych, ogłoszonych przez EL.STAT w dzienniku „Naftemboriki”.
  43. ↑ Dochody z prostytucji i handlu narkotykami będą wliczane do PKB ... Prekursorem takiego zwiększania PKB jest Grecja.
  44. ↑ informacje prasowe (język pl.).
  45. ↑ Artykuł w Huffington Post. huffingtonpost.com. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-06)]. zakończony konstatacją, że wiązanie relatywnie mało kosztownego wkładu rządu greckiego w organizację igrzysk, z greckim kryzysem zadłużenia, jest irracjonalne.
  46. ↑ Porównaj: EU report blasts ‘unreliable’ Greek economy statistics.
  47. ↑ Raport Komisji Europejskiej, z dnia 8 stycznia 2010, zamieszczony na portalu greckiego odpowiednika GUS, język gr., rozdział 3 – Wątpliwości wyrażane przez Eurostat pomiędzy 2005-2009, w sprawie jakości statystyk w Grecji – zgłasza możliwą niewiarygodność głównych danych, dotyczących już lat 2002–2003.
  48. ↑ Raport grupy badawczej Eurobank EFG, jednego z głównych greckich banków i jednego z czterech systemowych Odczucia dot. inflacji i wpływ waluty Euro, treść pierwszej z tez-podtytułów: Greckie gospodarstwa domowe okazują szczególny (specjalny) pesymizm w sprawie przebiegu inflacji, głównie w okresie po wprowadzeniu euro, w postaci fizycznej – oryg. Τα ελληνικά νοικοκυριά εμφανίζονται ιδιαίτερα απαισιόδοξα για την πορεία του πληθωρισμού, κυρίως την περίοδο μετά την εισαγωγή του ευρώ σε φυσική μορφή το 2002.. Raport informuje dalej: W okresie poprzedzającym wprowadzenie euro, wahania odczuć społecznych, w odniesieniu do inflacji, pokrywały się z oficjalnymi danymi. Po wprowadzeniu waluty euro, korelacja pomiędzy odczuciem społecznym a danymi oficjalnymi, zostaje unicestwiona i oba te wskaźniki podążają niezależnymi wzajemnie kursami. Następnie, w ostatniej z tez wstępu, raport zauważa ogólniej: ...Porównanie wrażeń gospodarstw domowych, ze strefy Euro i z 15-stki spoza niej, prowadzi do wniosku o istnieniu istotnego związku między przyjęciem euro w fizycznej postaci a zwiększonym pesymizmem... – raport przedstawiono w roku 2007, czyli jeszcze w okresie emanującego z danych oficjalnych obrazu przyspieszonego wzrostu PKB i także indywidualnej konsumpcji. Adres akt raportu: Eurobank Research, Οι Αντιλήψεις για τον Πληθωρισμό και η Επίδραση του ΕυρώΤόμος ΙΙ, Τεύχος 5, 27 Ιουνίου 2007.
  49. ↑ W styczniu 2013 prokuratura skierowała do sądu akt oskarżenia przeciw prezesowi i dwóm członkom zarządu Narodowej Służby Statystycznej, z zarzutem przestępstwa świadomego, celowego zawyżenia deficytu budżetu państwa w roku 2009, z 12 do 15,4% – relacja w portalu News 247 i jedna z wielu podobnych, pojawiających się wtedy w prasie.
  50. ↑ W lipcu 2014, decyzją sądu nr 1212/2014, akt oskarżenia zwrócono do prokuratury, celem zbadania wpływu dodatkowych elementów, co wyklucza wydanie orzeczenia końcowego w terminie, mogącym wywołać skutek polityczny.
  51. ↑ Informacja w greckiej prasie codziennej, z 1 sierpnia 2017 o skazaniu Andreasa Georgiu, z zarzutem niprawidłowego podwyższania danych o deficycie państwa, bez konsulatacji, czy choćby informowania o tym Rady Zarządu. Sąd Apelacyjny podkreślił brak okoliczności łagodzących oraz że pełniący swą funkcję oskarżony, przez część tego okresu, pozostawał jednocześnie pracownikiem MFW.
  52. ↑ Informacja z 2 sierpnia 2017, o dezaprobacie ze strony Eurogrupy i zaniepokojeniu także Komisji Europejskiej być może niedostateczną prawną ochroną niezależności ELSTAT i osób w niej pracujących.
  53. ↑ Informacja prasowa o orzeczeniu greckiego Sądu Najwyższego (Areopagu), Potwierdzona przez Sąd Najwyższy kara 2 lat pozbawienia wolności wobec byłego prezesa ELSTAT, „Newsbeast.gr”, 9 czerwca 2018 [dostęp 2018-06-09] (gr.).
  54. ↑ Przykład opartej na danych EL.STAT publikacji, w dziale ekonomicznym „Kathmerini”, z 15 kwietnia 2003 r. Masowa ucieczka kapitałów inwestycyjnych – według danych ze stycznia-lutego 2002 i 2003, rok do roku, o 19,3% wzrósł deficyt handlu zagranicznego, o 21,5% zmniejszyły się wpływy dewizowe z turystyki, o 30% zmalała liczba rezerwacji na kolejny sezon, a prawie stukrotnie, do ponad 1,9 mld wzrósł dwumiesięczny odpływ kapitału inwestycyjnego za granicę, dawniej pomijalnie niewielki.
  55. ↑ Zestawienie EL.STAT, tabela ΕΛΛΑΣ: ΧΡΕΟΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΚYΒΕΡΝΗΣΗΣ, 2000 – 2011 151,9 mld w roku 2001; wzrost do 262,3 w 2008 r.
  56. ↑ Zestawienie, oparte na danych Banku Grecji: W okresie 2001–2008 nastąpił wzrost udzielonych sektorowi prywatnemu kredytów hipotecznych z 15,5 mld do 77,4 mld euro, konsumpcyjnych z 7,9 mld do 36,4 mld euro i pozostałych z 0,3 do 3,1 mld euro. dane do roku 2012, włącznie.
  57. ↑ Kredyty – dane dla okresu 2013 i 2014.
  58. ↑ Trading Economics – Greece GDP – w roku 2008: 354,46 mldUSD, w roku 2016: 194,56 USD, spadek -45,11%.
  59. ↑ Kryzys zaczął się w 2008 r., w latach 2009–2012 gospodarka notowała gwałtowne spadki i zawsze zdecydowanie głębsze od prognozowanych, przykład: BBC: Greece recession will deepen, says (prime minister) Antonis Samaras, dopiero spadek w roku 2013 był nieco niższy od prognozowanego. W roku 2014 recesja nadal trwała, choć część analityków prognozuje jej pokonanie, pod koniec roku – porównaj: The Guardian, 1st April 2014, Greece is coming out of recession, says finance minister. W czerwcu 2014 ponownie wymieniono kierownictwo greckiego Ministerstwa Finansów – porównaj: [3].
  60. ↑ Porównaj MF Niemiec: ...But the liquidity in the Greek economy remains a big problem.
  61. ↑ Zdaniem portalu e-system_podatkowy.gr, przywołującego dane oficjalne, z końcem 2012 r. przedsiębiorstwa zalegały greckiemu MF 53 mld euro podatku VAT. Oceniając tę kwotę można porównać, że wartość wszystkich banknotów w obiegu gospodarczym, poza okresami przedwyborczymi, nie przekracza w Grecji 20 mld euro. Resztę, powszechnie i zwyczajowo, dawniej stanowiły weksle.
  62. ↑ artykuł przytacza fragmenty okresowego raportu Alpha Banku – grecki bank systemowy, jeden z czterech i ten specjalizujący się w raportach finansowych o całej gospodarce [4] – informujące o stałych, głębokich deficytach obrotów przedsiębiorstw, przez wszystkie miesiące roku 2012, prócz wyborczego czerwca 2012. W czerwcu wystąpiło wysokie saldo dodatnie +767 mln €, wyższe niż poprzednie i niż późniejsze deficyty. Inne doniesienia informują o 28 mld euro, w banknotach – 10 kontenerów banknotów – ad hoc pożyczonych w tym okresie przez Grecję od jednego z mechanizmów unii walutowej. Portal wiadomości przytacza tę informację za ogólnokrajową, niedzielną „Βήμα της Κυριακής” że w 2012 roku jednorazowo przywieziono do Grecji, na krótko, 10 ciężarówek pieniędzy, łącznie 28 mld euro, w banknotach. Narodowy Bank Grecji potwierdza, że miało to miejsce.
  63. ↑ Przykładowa informacja, podobna w wielu tytułach prasowych, przytaczająca Ministerstwo Finansów.
  64. ↑ Gwałtownie rosnące należności podatkowe przekroczyły 100 mld Euro.
  65. ↑ 10 nowych podatków roku 2018...
  66. ↑ Informacja serwisu money-money.gr, przytaczająca informacje Ministerstwa Finansów.
  67. ↑ Cytowany dyrektor Alpha Bank, jednego z czterech greckich banków systemowych: Rynek nieruchomości jest martwy.
  68. ↑ Przykład z roku 2012 – kolejna fala dziesiątków tysięcy odłączeń licznkówe energetycznych.
  69. ↑ „Każdego miesiąca 26 tysięcy gospodarstw domowych pozostaje bez prądu” – artykuł ogólnokrajowego, niezależnego dziennika „Eleftherotypia”, z grudnia 2013.
  70. ↑ Patra, trzecie co do wielkości miasto Grecji: 80% odbiorców jest zadłużonych w Δ.Ε.Η. (grecki koncern energetyczny).
  71. ↑ Przykładowo ΕΦΗΜΕΡΙΣ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ, ΤΕΥΧΟΣ ΠΡΩΤΟ Αρ. Φύλλου 17, 23 Ιανουαρίου 2013 – i dalej: Ρυθμίσεις στη φορολογία εισοδήματος – przepisy dotyczące podatkowania dochodu – czyli prawo podatkowe, z dnia 23 stycznia 2013 – jak wynika z treści, określane są zobowiązania podatkowe osób fizycznych i prawnych, w odniesieniu do dochodów uzyskanych do 31 grudnia 2012.
  72. ↑ Sformułowania i dane liczbowe z wystąpienia parlamentarnego Elefteriosa Awgenakisa, posła rządzącej partii Nowa Demokracja, w parlamentarnej dyskusji nad projektem kolejnych zmian, transmitowanej przez Telewizję Parlament (Vouli Tileorasi) 10 lipca 2014 r.
  73. ↑ Country rankings of trade, business, fiscal, monetary, financial, labor and investment freedoms.
  74. ↑ Artykuł w „To Vima – finanse”, ocenia zaangażowany za granicą, oficjalny grecki kapitał, jako 140 mld euro, w produktach inwestycyjnych i dodatkowo 40–50 mld kwot złożonych na rachunkach oszczędnościowych.
  75. ↑ Artykuł w NewMoney.gr. newmoney.gr. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-25)]. W ocenie banku UBS, lokowany poza Grecją kapitał inwestycyjny o znanej, greckiej narodowości, bliski jest kwoty 150 mld euro.
  76. ↑ Dane z O.A.E.E. – Organizacji Ubezpieczeń Wolnych Przedsiębiorców – kasy obowiązkowo ubezpieczającej właścicieli przedsiębiorstw, ich rodziny i tylko te osoby. Pracownicy nienależący do rodzin ubezpieczani są w innej kasie (I.K.A.), przytoczone 27 czerwca 2014, za dziennikiem Ta Nea, przez portal Newsbeast.gr.
  77. ↑ 2014.04.01. cretapost.gr. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-14)]. – relacja z dyskusji parlamentarnej.
  78. ↑ Szczegółowa informacja o zmianach w zeznaniu podatkowym osób prowadzących działalność gospodarczą.
  79. ↑ Informacja w portalu „Tax Heaven”.
  80. ↑ Artykuł w portalu „Eleftherotypia”.
  81. ↑ ArtykułArtykuł w portalu „Eleftherotypia”.
  82. ↑ Informacja w portalu podejmującym wyłącznie tematykę ubezpieczeń.
  83. ↑ Zautomatyzowany algorytm. taxheaven.gr. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-07-06)]. szacowania domniemanego dochodu podatnika, dla celów podatkowych, udostępniany na specjalistycznym portalu dla księgowych.
  84. ↑ Przykład z 6 czerwca 2014, dotyczący m.in. wymierzenia podatku 2500 euro od sumarycznego dochodu rocznego 3400 euro.
  85. ↑ Artykuł, przywołujący dane służby statystycznej EL.STAT.
  86. ↑ Dane z opracowania firmy doradczej IDEC, analizującego zjawisko emigracji greckiej młodzieży, i cytującego wyniki prac uniwersyteckich.
  87. ↑ Dane z opracowania firmy doradczej IDEC.
  88. ↑ Zacytowane wyniki badania wykonanego przez Grupę Analiz Polityki Społecznej, Uniwersytetu Ekonomicznego w Atenach.
  89. ↑ Cytowane dane UNISEF.
  90. ↑ ówczesna informacja prasowa.
  91. ↑ Przytaczana informacja. healthview.gr. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-03-31)]. Ministra Zdrowia i Ubezpieczeń Społecznych.
  92. ↑ Strona związku lekarzy, poseł: liczba osób pozbawionych ubezpieczenia pozostaje zagadką.
  93. ↑ informacje w codziennej „Kathimerini”.
  94. ↑ Porównaj: Informacja prasowa.
  95. ↑ Przywołująca źródła policyjne, Informacja dzienniku Athens Voice.

Linki zewnętrzne

  • Ypodomes.com Specjalistyczny portal z danymi o infrastrukturze Grecji
Gospodarka państw Europy

Europa

Quelle: https://pl.wikipedia.org/wiki/Gospodarka_Grecji