Eisspeedway

Gomphostemma

Gomphostemma
Ilustracja
Gomphostemma heyneanum
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

jasnotowate

Rodzaj

Gomphostemma

Nazwa systematyczna
Gomphostemma Wall. ex Benth.
Edwards's Bot. Reg. 15: t. 1292 (1830)[3]
Typ nomenklatoryczny

non designatus[4]

Synonimy
  • Taitonia Yamam.[3]
Gomphostemma eriocarpum

Gomphostemmarodzaj roślin z rodziny jasnotowatych. Obejmuje 30 gatunków[3]. Rośliny te występują w południowo-wschodniej Azji od Indii po Chiny, Filipiny i Wielkie Wyspy Sundajskie[3]. Jest to jeden z nielicznych rodzajów z rodziny jasnotowatych występujący w tropikalnych lasach deszczowych[5] i na ich obrzeżach[6].

Niektóre gatunki, zwłaszcza G. javanicum, wykorzystywane są jako rośliny lecznicze[7].

Morfologia

Pokrój
Byliny i krzewy o pędach pokrytych gwiazdkowatymi i prostymi włoskami[5][6].
Liście
Ogonkowe, z brzegiem blaszki ząbkowanym[6] lub piłkowanym[5].
Kwiaty
Zebrane w siedzące lub szypułkowe wierzchotki wyrastające w okółkach w szczytowej części pędów, czasem na osobnych pędach kwiatonośnych, tworzących kłosopodobne lub wiechopodobne kwiatostany złożone. Podsadki wspierające okółki są okrągławe do równowąsko lancetowatych. Kielich dzwonkowaty lub rurkowaty, 10-żyłkowy, z 5 ząbkami równej lub podobnej długości. Korona kwiatu z dwiema wargami, fioletowa, żółta lub biała, bez pierścienia włosków wewnątrz. Górna warga prosta, całobrzega lub z wycięciem na końcu, rzadko z kończykiem. Dolna warga szeroka, trójłatkowa, ze środkową łatką największą. Pręciki cztery, dwusilne, z nitkami owłosionymi, z pylnikami par pręcików równoległymi i przytulonymi. Szyjka słupka na szczycie z rozwidlonym znamieniem, schowana w rurce korony[6][5].
Owoce
Rozłupki jajowate, rzadko kulistawe, pomarszczone, gładkie lub owłosione. W poszczególnych kwiatach dojrzewa ich od 1 do 4[5].

Systematyka

Pozycja systematyczna

Rodzaj z plemienia Gomphostemmateae w obrębie podrodziny Lamioideae z rodziny jasnotowatych Lamiaceae[8].

Wykaz gatunków[3]

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).
  3. a b c d e Gomphostemma Wall. ex Benth., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12].
  4. Gomphostemma Wall. ex Benth.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].
  5. a b c d e Gomphostemma Bentham. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2024-12-12].
  6. a b c d K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 215. ISBN 978-3-642-62200-7.
  7. David J. Mabberley, Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 396, DOI10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200.
  8. Genus Gomphostemma Wall. ex Benth.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-12-12].