Gomphostemma
Gomphostemma heyneanum | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
Gomphostemma | ||
Nazwa systematyczna | |||
Gomphostemma Wall. ex Benth. Edwards's Bot. Reg. 15: t. 1292 (1830)[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
non designatus[4] | |||
Synonimy | |||
|
Gomphostemma – rodzaj roślin z rodziny jasnotowatych. Obejmuje 30 gatunków[3]. Rośliny te występują w południowo-wschodniej Azji od Indii po Chiny, Filipiny i Wielkie Wyspy Sundajskie[3]. Jest to jeden z nielicznych rodzajów z rodziny jasnotowatych występujący w tropikalnych lasach deszczowych[5] i na ich obrzeżach[6].
Niektóre gatunki, zwłaszcza G. javanicum, wykorzystywane są jako rośliny lecznicze[7].
Morfologia
- Pokrój
- Byliny i krzewy o pędach pokrytych gwiazdkowatymi i prostymi włoskami[5][6].
- Liście
- Ogonkowe, z brzegiem blaszki ząbkowanym[6] lub piłkowanym[5].
- Kwiaty
- Zebrane w siedzące lub szypułkowe wierzchotki wyrastające w okółkach w szczytowej części pędów, czasem na osobnych pędach kwiatonośnych, tworzących kłosopodobne lub wiechopodobne kwiatostany złożone. Podsadki wspierające okółki są okrągławe do równowąsko lancetowatych. Kielich dzwonkowaty lub rurkowaty, 10-żyłkowy, z 5 ząbkami równej lub podobnej długości. Korona kwiatu z dwiema wargami, fioletowa, żółta lub biała, bez pierścienia włosków wewnątrz. Górna warga prosta, całobrzega lub z wycięciem na końcu, rzadko z kończykiem. Dolna warga szeroka, trójłatkowa, ze środkową łatką największą. Pręciki cztery, dwusilne, z nitkami owłosionymi, z pylnikami par pręcików równoległymi i przytulonymi. Szyjka słupka na szczycie z rozwidlonym znamieniem, schowana w rurce korony[6][5].
- Owoce
- Rozłupki jajowate, rzadko kulistawe, pomarszczone, gładkie lub owłosione. W poszczególnych kwiatach dojrzewa ich od 1 do 4[5].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj z plemienia Gomphostemmateae w obrębie podrodziny Lamioideae z rodziny jasnotowatych Lamiaceae[8].
- Wykaz gatunków[3]
- Gomphostemma aborense Dunn
- Gomphostemma andamanensis L.J.Singh, M.C.Naik & Ekka
- Gomphostemma chinense Oliv.
- Gomphostemma crinitum Wall. ex Benth.
- Gomphostemma curtisii Prain
- Gomphostemma dolichobotrys Merr.
- Gomphostemma eriocarpon Benth.
- Gomphostemma grandiflorum Doan ex Suddee & A.J.Paton
- Gomphostemma hainanense C.Y.Wu
- Gomphostemma hemsleyanum Prain ex Collett & Hemsl.
- Gomphostemma heyneanum Wall. ex Benth.
- Gomphostemma hirsutum Walsingham
- Gomphostemma javanicum (Blume) Benth.
- Gomphostemma keralense Vivek., Gopalan & R.Ansari
- Gomphostemma leptodon Dunn
- Gomphostemma mastersii Benth. ex Hook.f.
- Gomphostemma melissifolium Wall. ex Benth.
- Gomphostemma microcalyx Prain
- Gomphostemma microdon Dunn
- Gomphostemma niveum Hook.f.
- Gomphostemma nutans Hook.f.
- Gomphostemma ovatum Wall. ex Benth.
- Gomphostemma parviflorum Wall. ex Benth.
- Gomphostemma pedunculatum Benth. ex Hook.f.
- Gomphostemma phetchaburiense Bongch. & Poopath
- Gomphostemma stellatohirsutum C.Y.Wu
- Gomphostemma strobilinum Wall. ex Benth.
- Gomphostemma sulcatum C.Y.Wu
- Gomphostemma thomsonii Benth. ex Hook.f.
- Gomphostemma velutinum Benth.
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2024-12-12] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2024-12-12] (ang.).
- ↑ a b c d e Gomphostemma Wall. ex Benth., [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-12-12] .
- ↑ Gomphostemma Wall. ex Benth.. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2024-12-12].
- ↑ a b c d e Gomphostemma Bentham. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2024-12-12].
- ↑ a b c d K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VII. Flowering Plants. Dicotyledons. Lamiales. Berlin, Heidelberg: Springer, 2004, s. 215. ISBN 978-3-642-62200-7.
- ↑ David J. Mabberley , Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 396, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ Genus Gomphostemma Wall. ex Benth.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2024-12-12].
Identyfikatory zewnętrzne (takson):