Gleiwitz III
| Podobóz Auschwitz-Birkenau | |
| Odpowiedzialny | |
|---|---|
| Rozpoczęcie działalności |
lipiec 1944 |
| Zakończenie działalności |
styczeń 1945 |
| Miejsce | |
| Liczba więźniów |
około 600 więźniów (stan na październik 1944[1]) |
| Narodowość więźniów | |
| Liczebność personelu | |
| Komendanci | |
Położenie na mapie Gliwic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
| 50,294500°N 18,671400°E/50,294500 18,671400 | |
Gleiwitz III – niemiecki nazistowski podobóz Auschwitz-Birkenau, zlokalizowany w Gliwicach.
Obóz został założony na terenie nieczynnej huty, która należała do koncernu Vereinigte Oberschlesische Hüttenwerke A.G., której część oddano w dzierżawę ewakuowanej z Krakowa, znajdującej się pod niemieckim zarządem[1], dawnej polskiej firmie Zieleniewski Maschinen und Waggonbau GmbH. W końcu lipca 1944 do obozu przywieziono pierwszy transport więźniów. Zostali ulokowani w jednym z murowanych budynków fabrycznych[1]. Stan obozowy więźniów w październiku 1944 wynosił około 600 osób[1], głównie mężczyzn[4].
Praca więźniów polegała początkowo na porządkowaniu terenu, wznoszeniu ogrodzenia z drutu kolczastego, wyładunku oraz montażu maszyn w halach fabrycznych[1]. Produkcję zdołano uruchomić pod koniec roku. Więźniowie zostali wtedy zatrudnieni przy wytwarzaniu kół do wagonów kolejowych, lawet do armat przeciwlotniczych, części min morskich oraz do pocisków artyleryjskich[1][3]. Czas pracy w zakładach wynosił około 10–12 godzin[4].
W styczniu 1945 nastąpiła ewakuacja więźniów, lecz prędko zawrócono ich do opróżnionego obozu Blechhammer. Z Blechhammer część więźniów wymaszerowała do obozu Gross-Rosen. Część więźniów zdołała się ukryć lub zbiec. Ci więźniowie, którym nie udało się uciec, zostali krótko przed wyzwoleniem zastrzeleni przez SS-manów[1].
W miejscu obozu zachowały się wieże strażnicze oraz części ogrodzenia. Przy odlewni, w miejscu byłego baraku obozowego, wystawiono pomnik ku czci więźniów. Znajduje się on na terenie Gliwickich Zakładów Urządzeń Technicznych[5].
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Gleiwitz III. auschwitz.org. [dostęp 2021-03-17]. (pol.).
- ↑ Sebastian Rosenbaum: „W Gliwicach byliśmy traktowani o wiele gorzej niż w Oświęcimiu”.. przystanekhistoria.pl. [dostęp 2021-03-17]. (pol.).
- ↑ a b Arbeitslager Gleiwitz III. subcamps-auschwitz.org. [dostęp 2021-03-17]. (ang.).
- ↑ a b Obóz pracy AL Gleiwitz III przy ulicy Robotniczej. polskaniezwykla.pl. [dostęp 2021-03-17]. (pol.).
- ↑ Pomnik – Arbeitslager Gleiwitz III (ul. Robotnicza 4). sztelt.org.pl. [dostęp 2021-03-17]. (pol.).