Giuseppe Verdi

Imię i nazwisko	Giuseppe Fortunino Francesco Verdi
Data i miejsce urodzenia	10 października 1813 Le Roncole
Data i miejsce śmierci	27 stycznia 1901 Mediolan
Narodowość	włoska
Dziedzina sztuki	muzyka poważna
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach
Strona internetowa

Giuseppe Fortunino Francesco Verdi (wym. [dʒuˈzɛppe ˈverdi], ur. 10 października 1813 w Le Roncole koło Busseto, zm. 27 stycznia 1901 w Mediolanie) – włoski kompozytor romantyczny. Jeden z najwybitniejszych kompozytorów operowych w historii^[1][2][3][4].

Giuseppe Verdi urodził się w wiosce Le Roncole w okolicach Busseto w ówczesnym Księstwie Parmy i Piacenzy. Gdy Verdi był dzieckiem, rodzina przeprowadziła się do Busseto – to tam Verdi zaczął pobierać pierwsze, nieregularne lekcje muzyki od miejscowego organisty^[5]. Przyjacielem rodziny był miejscowy kupiec i miłośnik muzyki, Antonio Barezzi, który objął Verdiego mecenatem. W wieku 18 lat Verdi próbował dostać się na studia do konserwatorium w Mediolanie, jednak jego kandydatura została odrzucona z powodu niewłaściwej pozycji dłoni podczas grania oraz wieku^[5]. Dzięki wsparciu finansowemu Barezziego, Verdi nawiązał kontakty z muzykami La Scali: był obecny na występach oraz pobierał prywatne lekcje od klawesynisty, Vincenzo Lavigna.

W 1836 wrócił do Busseto, gdzie podjął pracę nauczyciela muzyki, tego samego roku ożenił się z córką swojego mentora, Margheritą Barezzi. Z tego związku urodziło się dwoje dzieci: Virginia (1837–1838) i Icilio (1838–1839). Z przyczyn finansowych Verdi zdecydował się ponownie przenieść się do Mediolanu. Po śmierci żony, w 1840 Verdi ukończył swoją drugą operę, Un giorno di regno, wystawioną w tym samym roku w La Scali.

W 1842 impresario La Scali, Bartolomeo Merelli przedstawił Verdiemu libretto Nabucco, do którego w krótkim czasie Verdi skomponował muzykę. Opera odniosła sukces przynosząc Verdiemu popularność^[5], zaś chór z trzeciego aktu, Va, pensiero stał się nieoficjalnym hymnem Włoch. W tym samym roku Verdi poznał Giuseppinę Strepponi, z którą ożenił się w 1859.

W 1843 odbyła się premiera kolejnej opery Verdiego, I Lombardi alla Prima Crociata, która jednak została ocenzurowana ze względu na możliwą interpretację patriotyczną^[5]. Kolejne dzieła kompozytora, tworzone w latach 1843–1849 również były dobrze przyjmowane przez publikę. Szczególną popularnością cieszyły się Ernani (1844), I due foscari (1844), Macbet (1847), I Masnadieri (1847) oraz Luisa Miller (1849). W 1845 Verdi przeniósł się do Paryża. Dla tamtejszej Opery skomponował Jerusalem, będącą francuską adaptacją I Lombardi.

W 1851 kompozytor przeniósł się do miejscowości Villanova sull’Arda, gdzie skomponował kolejne utwory: Rigoletto (1851), Il Trovatore (1853) oraz La Traviata (1853). W 1861 Verdi zaangażował się w życie polityczne: został wybrany do parlamentu, zaś w 1874 został senatorem. W tym okresie skomponował trzy następne opery, do dziś cieszące się uznaniem: Moc przeznaczenia (1862), Don Carlos (1867) oraz najsłynniejszą z nich – Aidę (1871), zamówioną dwa lata wcześniej przez Ismaila Paszę, Kedywa Egiptu, na uroczyste otwarcie Kanału Sueskiego.

W wieku 74 lat, w roku 1887 Verdi skomponował Otella, zaś sześć lat później kompozytor napisał muzykę do swej ostatniej opery, Falstaff. Verdi nie był tylko kompozytorem operowym. Wykonywane są jego Kwartet smyczkowy z 1873 roku czy Requiem, które napisał w związku ze śmiercią Alessandro Manzoniego. W 1897 roku zmarła druga żona Verdiego. Po jej śmierci skomponował Quattro pezzi sacri: Ave Maria, Stabat Mater, Laudi alla Vergine oraz Te Deum (1898).

Zmarł 27 stycznia 1901 w hotelu „Grand Hotel” w Mediolanie, gdzie mieszkał zimą. Jego pogrzeb odbył się, zgodnie z jego wolą, bez honorów i bez muzyki. Miesiąc po śmierci ciała Verdiego i jego drugiej żony przy akompaniamencie Va, pensiero w wykonaniu chóru La Scali zostały złożone w kaplicy Casa di Riposo per Musicisti^[5].

Był odznaczony we Włoszech Orderem Sabaudzkim Cywilnym^[6][7], Orderem Świętych Maurycego i Łazarza V^[7] i I klasy oraz Orderem Korony Włoch II klasy^[8], a także tureckim Orderem Medżydów III klasy, austro-węgierskimi Orderem Franciszka Józefa II klasy^[9] i Odznaką Honorową za Dzieła Sztuki i Umiejętności (9 lutego 1900)^[10], francuską Legią Honorową I i V klasy, rosyjskim Orderem Świętego Stanisława^[7] oraz pruskim cywilnym Pour le Mérite^[11].

• La Scala
• Francesco Maria Piave
• La donna è mobile

• Giuseppe Verdi – twórczość tego autora dostępna w bibliotece cyfrowej International Music Score Library Project
• Giuseppe Verdi – nuty tego kompozytora dostępne w bibliotece cyfrowej Choral Public Domain Library (ChoralWiki)
• Giuseppe Verdi – nuty tego kompozytora w bibliotece cyfrowej Polona.pl
• Nagrania oper Verdiego na licencjach Creative Commons. liberliber.it. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-11)].
• Dzieła Verdiego