Francisc Rónay
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Data i miejsce urodzenia |
29 kwietnia 1900 | ||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
6 kwietnia 1967 | ||||||||||||||||||||||||||||||
| Pozycja | |||||||||||||||||||||||||||||||
| Kariera juniorska | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Kariera seniorska[a] | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Kariera reprezentacyjna | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| Kariera trenerska | |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||
Francisc Rónay, właśc. Francisc Ronnay (węg. Ferenc Rónay, ur. 29 kwietnia 1900 w Aradzie, zm. 6 kwietnia 1967 w Târgu Mureș[1]) – rumuński piłkarz węgierskiego pochodzenia występujący na pozycji napastnika, reprezentant Rumunii w latach 1922–1932, strzelec pierwszej bramki w historii reprezentacji Rumunii, trener piłkarski.
Kariera klubowa
Grę w piłkę nożną rozpoczął w wieku 12 lat w założonym rok wcześniej AMEF Arad[2]. W klubie tym grał do 1920 roku, kiedy to Arad postanowieniem traktatu z Trianon został przyłączony do Królestwa Rumunii[2][3]. W wieku 20 lat przeszedł do CA Oradea[4]. W 1932 roku rozpoczął w barwach tego klubu grę w nowo powstałej Divizja A. W sezonach 1923/24 i 1934/35 wywalczył wicemistrzostwo kraju[3][4]. W 1935 roku przeszedł do drugoligowego Craiu Iovan Craiova[2]. W sezonie 1936/37 występował ponownie w CA Oradea, będąc jednocześnie grającym trenerem zespołu[2]. W 1937 roku powrócił do czynnego uprawiana piłki nożnej i występował w Electrice Oradea, grającej w Divizia C. Po roku gry w tym klubie zakończył karierę zawodniczą.
Kariera reprezentacyjna
Wiosną 1922 roku znalazł się w składzie powołanym na pierwszy międzypaństwowy mecz reprezentacji Rumunii z Jugosławią[3][5]. By dotrzeć do Belgradu zawodnicy i sztab szkoleniowy pokryli koszty podróży pociągiem z własnych środków[5]. W meczu rozegranym 8 czerwca 1922 Rónay zdobył pierwszą bramkę w historii rumuńskiej drużyny narodowej, pokonując Dragutina Friedricha strzałem z rzutu karnego w 41. minucie[5][6]. Mecz zakończył się zwycięstwem Rumunów 2:1 i był obserwowany przez królów Aleksandra I, Ferdynanda I oraz Jerzego II[5][6]. Ogółem w latach 1922–1932 Rónay rozegrał w reprezentacji 8 spotkań i zdobył 3 gole[2]. Był rezerwowym zawodnikiem na igrzyskach olimpijskich w Paryżu[1].
- Bramki w reprezentacji
| LP | Data | Miejsce | Przeciwnik | Bramka | Rezultat | Ranga meczu |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1. | 8 czerwca 1922 | Stadion SK Jugoslavija, Belgrad |  Królestwo SHS |
1:1 | 2:1 | Mecz towarzyski |
| 2. | 10 czerwca 1923 | Stadionul FSSR, Bukareszt | Królestwo SHS |
1:2 | 1:2 | Mecz towarzyski |
| 3. | 16 października 1932 | Linzer ASK Platz, Linz |  Austria (B) |
1:0 | 1:0 | Puchar Europy Środkowej |
Kariera trenerska
W sezonie 1936/37 pracował jako grający trener CA Oradea. Po przyłączeniu Transylwanii do Węgier na mocy drugiego arbitrażu wiedeńskiego w 1940 roku, powrócił do trenowania klubu, który jako Nagyváradi AC rozpoczął grę w Nemzeti Bajnokság II[4][7]. W sezonie 1943/44 wywalczył mistrzostwo Węgier[3]. W 1945 roku prowadził Ferar Kluż, w 1946 Dermatę Cluj, natomiast w 1947 objął posadę trenera CFR Bukareszt[4]. Jesienią 1947 roku poprowadził reprezentację Rumunii w trzech spotkaniach przeciwko Czechosłowacji (2:6), Węgrom (0:3) oraz Polsce (0:0)[3]. W grudniu tego samego roku definitywnie opuścił CFR Bukareszt. W latach 1948–1949 prowadził CSM Mediaș, z którym zajął ostatnią lokatę w tabeli i spadł do Divizia B.
W marcu 1950 roku zaczął trenować CCA Bukareszt. Klub pod jego wodzą zajął 5. miejsce w Divizia A oraz zdobył Puchar Rumunii[8]. W 1952 roku Rónay został oddelegowany przez władze związkowe do CA Câmpulung Moldovenesc, który doprowadził do 3 miejsca w Divizji A, największego sukcesu, w krótkiej historii klubu z okręgu suczawskiego[8]. Jako pierwszy trener w Rumunii wdrożył ustawienie 4-2-4[4]. Klub został decyzją Rumuńskiej Partii Robotniczej rozwiązany w połowie sezonu 1953[8]. W sierpniu 1953 roku Rónay wraz z częścią graczy przeniósł się do CCA Bukareszt, gdzie zdobył tytuł mistrzostwo Rumunii[8]. W sierpniu 1954 zaczął trenować Locomotivę Bukareszt[8]. W pierwszym sezonie kolejarze pod wodzą Rónaya zajęli 12. miejsce, oznaczające Divizji B. W 1956 roku Locomotiva wróciła do rumuńskiej ekstraklasy i zdobyła 4. miejsce. Locomotiva zajęła 8. miejsce w sezonie 1957/58 i 4. w sezonie 1958/59 (już pod nazwą FC Rapid)[8]. W sezonie 1962/63 Rónay pracował w Crișanie Oradea, która przegrała 5 z 7 spotkań pod jego wodzą i spadła z Divizia A[4]. W następstwie tego klub rozformowano, a on sam zakończył karierę trenerską.
Życie prywatne
Urodził się w 1900 roku w Aradzie w Austro-Węgrzech w węgierskiej rodzinie[3]. Ukończył szkołę średnią uzyskując zawód elektryka, który wykonywał w Przedsiębiorstwie Komunalnym Oradea (rum. Întreprinderile Comunale Oradea)[3]. Pod koniec lat 40. był przez Securitate oskarżany o wspieranie i szerzenie faszyzmu, pomoc w eksterminacji Żydów w Getcie Oradejskim i prokurowanie chuligańskich wybryków przeciwko przedstawicielom komunistycznych władz[3]. W styczniu 1951 roku został aresztowany i po 3 miesiącach zwolniony z powodu braku dowodów.
Sukcesy
- Nagyváradi AC
- CCA Bukareszt
Przypisy
- ↑ a b Francisc Ronnay [online], olympedia.org [dostęp 2023-06-09] (ang.).
- ↑ a b c d e Cutia cu amintiri. Portrete alb-verzi - Francisc Rónnay, emblematic pentru anii '20. crisana.ro. [dostęp 2020-08-05]. (rum.).
- ↑ a b c d e f g h Dosarul horror, necunoscut publicului, al primului marcator din istoria României: „A schingiuit evreii. A construit o mașină electrică de tortură”. gsp.ro. [dostęp 2020-07-31]. (rum.).
- ↑ a b c d e f Echipe din România interbelică – CAO. Oradea, campioana româno-maghiară. ripensia-sport-magazin.ro. [dostęp 2020-08-04]. (rum.).
- ↑ a b c d De Ziua Unirii Principatelor: Debutul ”tricolorilor”. ripensia-sport-magazin.ro. [dostęp 2020-08-04]. (rum.).
- ↑ a b Arad: 98 de ani de când Francisc Ronnay, din Arad, marca primul gol din istoria naționalei de fotbal a României, în prezența a trei regi. realitateadearad.net. [dostęp 2020-08-01]. (rum.).
- ↑ Internaționali româno-maghiari sau maghiaro-români?. prosport.ro. [dostęp 2020-07-29]. (rum.).
- ↑ a b c d e f Doliu în fotbalul românesc. Nicolae Dodean, fost jucător la UTA, Steaua și Rapid a încetat din viață la 87 de ani. Povestea vieții fostului fotbalist, spusă de clubul arădean. liga2.prosport.ro. [dostęp 2020-08-05]. (rum.).
Bibliografia
- Ferenc Ronay, [w:] baza Transfermarkt (trenerzy) [dostęp 2020-11-21].
- Francisc Rónay w bazie Magyarfutball.hu (węg.)
- Francisc Rónay w bazie Romanian Soccer (rum.)
- Francisc Rónay
- Francisc Rónay w bazie National Football Teams (ang.)