Eutrema
Eutrema japonicum | |||
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj |
Eutrema | ||
Nazwa systematyczna | |||
Eutrema R.Br. J. Voy. N.-W. Passage, Bot.: 267 (1824)[3] | |||
Typ nomenklatoryczny | |||
E. edwardsii R. Brown[4] | |||
Synonimy | |||
|
Eutrema – rodzaj roślin należący do rodziny kapustowatych. W tradycyjnym, wąskim ujęciu rodzaj liczył ok. 10 gatunków[5][6], ale po włączeniu tu kilku zagnieżdżonych rodzajów liczba gatunków wzrosła do 42[3]. Rośliny te występują w Azji i Ameryce Północnej, często w strefie okołobiegunowej, na południu zaś zwykle na obszarach górskich[3][7].
Ważną rośliną użytkową jest chrzan japoński Eutrema japonicum, którego utarte kłącze stanowi przyprawę wasabi – zielony krem o ostrym, piekącym smaku. Stosowana jest ona w kuchni japońskiej, głównie do dań z surowymi rybami (sashimi)[7]. Eutrema salsugineum jest ważną rośliną modelową w badaniach nad odpornością roślin na wysokie stężenia soli[8].
Morfologia
- Pokrój
- Byliny kłączowe i rośliny roczne[9]. Pędy nagie lub owłosione (włoski proste), prosto wzniesione, podnoszące się lub płożące, nierozgałęzione lub rozgałęziające się[9][6].
- Liście
- Odziomkowe i łodygowe, ogonkowe lub siedzące. Blaszki pojedyncze lub dłoniasto klapowane, całobrzegie, karbowane lub ząbkowane[9].
- Kwiaty
- Wyrastają zebrane w grono, czasem w postaci baldachogrona. Działki kielicha jajowate lub eliptyczne. Płatki korony łopatkowate, rzadziej jajowate[9], białe, rzadko zaróżowione[6], bez paznokcia[9]. Pręcików jest 6, słabo czterosilnych. Ich nitki są nieco rozszerzone u nasady, a pylniki jajowate do podługowatych. U nasady nitek pręcików obecne miodniki[9]. Zalążnia górna z zalążkami w liczbie od dwóch do blisko stu[9].
- Owoce
- Łuszczyny walcowate lub słabo czterokątne, równowąskie lub podługowate, siedzące lub osadzone na szypułkach, rozpostarte lub wzniesione[9].
Systematyka
- Pozycja systematyczna
Rodzaj należy do rodziny kapustowatych (Brassicaceae), a w jej obrębie do plemienia Eutremeae[10]. W szerokim ujęciu do rodzaju włączane są gatunki z dawniej wyodrębnianych rodzajów: Neomartinella, Platycraspedum, Taphrospermum i Thelungiella[7]. Także gatunki z pozostałych poza Eutrema dwóch rodzajów z plemienia Eutremeae (Chalcanthus, Pegaeophyton) zidentyfikowano jako zagnieżdżone w Eutrema[8] i w ujęciu Plants of the World online są one włączone do tego rodzaju[3]. Centrum zróżnicowania i pochodzenia rodzaju jest wschodnia Azja, najprawdopodobniej środkowe Chiny[8].
- Wykaz gatunków[3]
- Eutrema altaicum (C.A.Mey.) Al-Shehbaz & Warwick
- Eutrema baimashanicum Al-Shehbaz, G.Q.Hao & J.Quan Liu
- Eutrema botschantzevii (D.A.German) Al-Shehbaz & Warwick
- Eutrema boufordii Al-Shehbaz
- Eutrema bulbiferum Y.Xiao & D.K.Tian
- Eutrema cordifolium Turcz. ex Ledeb.
- Eutrema deltoideum (Hook.f. & Thomson) O.E.Schulz
- Eutrema edwardsii R.Br.
- Eutrema fontanum (Maxim.) Al-Shehbaz & Warwick
- Eutrema giganteum G.Q.Hao, Al-Shehbaz & J.Quan Liu
- Eutrema grandiflorum (Al-Shehbaz) Al-Shehbaz & Warwick
- Eutrema halophilum (C.A.Mey.) Al-Shehbaz & Warwick
- Eutrema heterophyllum (W.W.Sm.) H.Hara
- Eutrema himalaicum Hook.f. & Thomson
- Eutrema integrifolium (DC.) Bunge
- Eutrema japonicum (Miq.) Koidz. – chrzan japoński
- Eutrema lowndesii (H.Hara) Al-Shehbaz & Warwick
- Eutrema minutissimum (O.E.Schulz) D.A.German & Al-Shehbaz
- Eutrema nanum G.Q.Hao, J.Quan Liu & Al-Shehbaz
- Eutrema nepalense (Al-Shehbaz, Kats.Arai & H.Ohba) Al-Shehbaz, G.Q.Hao & J.Quan Liu
- Eutrema parviflorum Turcz. ex Ledeb.
- Eutrema penlandii Rollins
- Eutrema platypetalum (Schrenk) Al-Shehbaz & Warwick
- Eutrema pseudocordifolium Popov
- Eutrema purii (D.S.Rawat, L.R.Dangwal & R.D.Gaur) Al-Shehbaz, G.Q.Hao & J.Quan Liu
- Eutrema racemosum Al-Shehbaz, G.Q.Hao & J.Quan Liu
- Eutrema renifolium (Boiss. & Hohen.) Al-Shehbaz, G.Q.Hao & J.Quan Liu
- Eutrema salsugineum (Pall.) Al-Shehbaz & Warwick
- Eutrema scapiflorum (Hook.f. & Thomson) Al-Shehbaz, G.Q.Hao & J.Quan Liu
- Eutrema schulzii Al-Shehbaz & Warwick
- Eutrema sherriffii Al-Shehbaz & Warwick
- Eutrema sinense (Hemsl.) G.Q.Hao, J.Quan Liu & Al-Shehbaz
- Eutrema tenue (Miq.) Makino
- Eutrema thibeticum Franch.
- Eutrema tianshanense G.Q.Hao, J.Quan Liu & Al-Shehbaz
- Eutrema verticillatum (Jeffrey & W.W.Sm.) Al-Shehbaz & Warwick
- Eutrema violifolium (H.Lév.) Al-Shehbaz & Warwick
- Eutrema wuchengyii (Al-Shehbaz, T.Y.Cheo, L.L.Lu & G.Yang) Al-Shehbaz & Warwick
- Eutrema xingshanense (Z.E.Chao, Z.L.Ning & X.W.Hu) G.Q.Hao, Al-Shehbaz & J.Quan Liu
- Eutrema yungshunense (W.T.Wang) Al-Shehbaz & Warwick
- Eutrema yunnanense Franch.
- Eutrema zhuxiense Q.L.Gan & Xin W.Li
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2022-06-06] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2022-06-06] (ang.).
- ↑ a b c d e f Eutrema R.Br.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-06-06].
- ↑ Eutrema. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2022-06-06].
- ↑ Klaus Kubitzki (red.), Flowering plants, Dicotyledons: Malvales, Capparales, and non-betalain Caryophyllales, Berlin: Springer, 2003, s. 128, ISBN 3-540-42873-9, OCLC 49493577 .
- ↑ a b c Eutrema R. Brown. [w:] Flora of China [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-06-06].
- ↑ a b c David J. Mabberley , Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 355, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
- ↑ a b c Guoqian Hao, Ihsan A. Al-Shehbaz, Hamid Ahani, Qianlong Liang, Kangshan Mao, Qian Wang, Jianquan Liu. An integrative study of evolutionary diversification of Eutrema (Eutremeae, Brassicaceae). „Botanical Journal of the Linnean Society”. 184, 2, s. 204–223, 2017. DOI: 10.1093/botlinnean/box024.
- ↑ a b c d e f g h Ihsan A. Al-Shehbaz: Eutrema R. Brown. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2022-06-06].
- ↑ Genus Eutrema R.Br.. [w:] Germplasm Resources Information Network (GRIN) [on-line]. United States Department of Agriculture. [dostęp 2022-06-06].