Dyrektywa 67/548/EWG w sprawie klasyfikacji niebezpiecznych substancji chemicznych^[a] (DSD z ang. Dangerous Substances Directive) z 27 czerwca 1967 roku (z późniejszymi zmianami^[1]) jest jednym z głównych przepisów Unii Europejskiej dotyczących bezpieczeństwa chemicznego. Sporządzona z uwzględnieniem art. 100 (art. 94 w wersji skonsolidowanej^[2]) Traktatu ustanawiającego Europejską Wspólnotę Gospodarczą.

Dyrektywę stosuje się do czystych substancji i preparatów^[b], które są wprowadzone do obrotu w Unii Europejskiej, dlatego nie stosuje się jej bezpośrednio do substancji powstałych wyłącznie w celach badawczych. Dodatkowe przepisy dotyczące preparatów zawarte są w Dyrektywie 1999/45/EC w sprawie klasyfikacji niebezpiecznych preparatów chemicznych^[3], które są bardzo podobne do tych zawartych w Dyrektywie 67/548/EWG.

Dyrektywy nie stosuje się do przepisów dotyczących:

• produktów leczniczych, narkotyków i substancji radioaktywnych;
• przewożenia niebezpiecznych substancji transportem kolejowym, drogowym, wodnym śródlądowym, morskim lub powietrznym;
• amunicji i przedmiotów zawierających substancje wybuchowe w postaci zapłonników lub paliw silnikowych;
• substancji niebezpiecznych wywożonych do państw trzecich.

Europejskie piktogramy ostrzegawcze

Art. 2 Dyrektywy definiuje grupy substancji i preparatów uznane za niebezpieczne. Niektóre z nich są powiązane z piktogramami ostrzegawczymi i/lub ich kodami.

Grupy substancji na podstawie załącznika I Dyrektywy:

• Wybuchowe (E)
• Utleniające (O)
• Skrajnie łatwopalne (F+)
• Łatwopalne (F)
• Palne (R10)
• Silnie toksyczne (T+)
• Toksyczne (T)
• Szkodliwe (Xn)
• Żrące (C)
• Drażniące (Xi)
• Uczulające (R42 i/lub R43)
• Rakotwórcze (Karc.) – klasyfikowane do jednej z trzech kategorii (np. Karc. Kat. 3)
• Mutagenne (Muta.) – klasyfikowane do jednej z trzech kategorii (np. Muta. Kat. 1)
• Toksyczne dla rozrodczości (Repr.) – klasyfikowane do jednej z trzech kategorii (np. Repr. Kat. 2)
• Niebezpieczne dla środowiska (N i/lub R52, R53, R59)

Substancje i preparaty zakwalifikowane do przynajmniej jednej z powyższych grup są wymienione w załączniku I Dyrektywy, który jest regularnie aktualizowany. Publiczna baza substancji wymienionych w załączniku I – ESIS – jest prowadzona przez Instytut Ochrony Zdrowia i Konsumenta.

 Osobne artykuły: Zwroty ryzyka i Zwroty bezpieczeństwa.

Standardowe zwroty informacyjne określone są w załączniku III i IV Dyrektywy. Załącznik III określa zwroty szczególnego ryzyka odnoszącego się do substancji i preparatów niebezpiecznych, często określanych jako zwroty ryzyka. Załącznik IV określa oznaczenia będące wskazówkami odnoszącymi się do bezpiecznego stosowania niebezpiecznych substancji i preparatów, często określanych jako zwroty bezpieczeństwa.

Odpowiednie zwroty muszą być umieszczone na opakowaniu i etykiecie produktu oraz MSDS.

Ostatnia aktualizacja zwrotów standardowych miała miejsce w 2001 roku. W Dyrektywie 2001/59/WE znajduje się ich wykaz wraz z tłumaczeniem na większość języków Unii Europejskiej^[4].

Na etykiecie niebezpiecznej substancji lub preparatu muszą się znaleźć:

• nazwa substancji (dla substancji wymienionych w załączniku I należy wskazać jedną z wymienionych (wiele substancji występuje w załączniku pod wieloma synonimami), jednakże nazwa powinna być międzynarodowo rozpoznawalna);
• imię i nazwisko osoby lub nazwa firmy, pełny adres oraz telefon osoby lub firmy, która wprowadziła substancje na rynek (producent, importer lub dystrybutor);
• piktogramy ostrzegawcze;
• standardowe zwroty informacyjne;
• numer EINECS lub inny równoważny;
• dla substancji wymienionych w załączniku I słowa: „Oznakowanie WE”.

 Osobny artykuł: Karta charakterystyki.

Art. 27 Dyrektywy nakłada na dostawców obowiązek zapewnienia karty charakterystyki, w formie papierowej lub elektronicznej, przed lub przy pierwszej dostawie niebezpiecznej substancji lub preparatu. Dostawca jest także zobowiązany do informowania użytkowników o wszelkich nowych istotnych informacjach dotyczących produktu. Dyrektywa 2001/59/WE zawiera szczegółowe wytyczne dotyczące sporządzania kart charakterystyki^[4].

Dyrektywa była wiążąca tylko w krajach członkowskich Unii Europejskiej i nie mogła być egzekwowana wobec osób lub firm, dopóki nie została transpozycjonowana do prawa krajowego danego państwa.

Klasyfikacja i oznakowanie substancji oraz mieszanin na podstawie europejskich przepisów (Dyrektywy 67/548/EWG i 1999/45/WE) ma znaczenie jedynie historyczne. Od 1 grudnia 2012 roku wszystkie substancje, a od 1 czerwca 2015 roku również wszystkie mieszaniny są klasyfikowane i oznakowane według Globalnie Zharmonizowanego Systemu Klasyfikacji i Oznakowania Chemikaliów wdrożonego w państwach Unii Europejskiej Rozporządzeniem nr 1272/2008WE z dnia 16 grudnia 2008 r.

Porównanie oznaczeń dotychczasowych oraz zgodnych z GHS.

Oznaczenie dotychczasowe			Oznaczenie GHS[5]
Zagrożenie	Kod literowy	Znak	Zagrożenie	Kod GHS	Oznaczenie
Wybuchowy	E		Wybuchowy	GHS01
Łatwopalny	F+ (F)		Skrajnie łatwopalny	GHS02
Utleniający	O		Utleniający	GHS03
			Butla z gazem	GHS04
Żrący			Żrące	GHS05
Toksyczny	T+ (T)		Trujące	GHS06
Szkodliwy lub drażniący	Xn Xi		Ostrzeżenie	GHS07
			Działanie na zdrowie	GHS08
Niebezpieczny dla środowiska	N		Niebezpieczny dla środowiska	GHS09

^{Oznaczenie GHS obowiązuje: od 1.12.2010 r. dla substancji od 1.06.2015 r. dla mieszanin (preparatów).}

• REACH
• ESIS

• Dyrektywa 67/548/EWG w języku polskim