Dymnica drobnokwiatowa
Systematyka[1][2] | |||
Domena | |||
---|---|---|---|
Królestwo | |||
Podkrólestwo | |||
Nadgromada | |||
Gromada | |||
Podgromada | |||
Nadklasa | |||
Klasa | |||
Nadrząd | |||
Rząd | |||
Rodzina | |||
Rodzaj | |||
Gatunek |
dymnica drobnokwiatowa | ||
Nazwa systematyczna | |||
Fumaria vaillantii Loisel. J. Bot. (Paris) 2: 358 1809[3] | |||
Synonimy | |||
|
Dymnica drobnokwiatowa (Fumaria vaillantii Loisel.) – gatunek rośliny należący do rodziny makowatych (Papaveraceae)[4]. Nazwa naukowa nadana została na cześć francuskiego botanika Sebastiana Vaillanta[5].
Rozmieszczenie geograficzne
Dokładny zasięg rodzimego występowania dymnicy drobnokwiatowej nie jest znany. Obecnie na naturalnych siedliskach występuje w Afryce Północnej (Algieria, Libia, Maroko, Tunezja), na Wyspach Kanaryjskich, w Azji na obszarach o klimacie umiarkowanym (Kaukaz, Chiny, Kazachstan, Kirgistan, Tadżykistan,Turkmenistan, Uzbekistan, Afganistan, Iran, Irak, Syria, Turcja) i tropikalnym (Indie, Nepal, Pakistan) oraz w całej niemal Europie. Powszechnie rozprzestrzenia się także poza wymienionymi obszarami występowania[6].
W Polsce jest antropofitem zadomowionym[7], we florze Polski ma status archeofita i jest rzadka[4]. Podawano jej stanowiska głównie w południowo-wschodniej części kraju. Jest gatunkiem zagrożonym, ma status VU na liście zagrożonych archeofitów[8].
Morfologia
- Łodyga
- Wzniesiona lub podnosząca się, rozgałęziona, osiąga 10–50 cm wysokości[5].
- Liście
- Jasnozielone, ogonkowe, potrójnie pierzastosieczne, ich końcowe listki są równowąskie[5].
- Kwiaty
- Zebrane w luźne grono liczące zazwyczaj 6-12, rzadko do 15 kwiatów[5]. Kwiaty grzbieciste bez ostrogi, wyrastające na ukośnie odstających szypułkach. Działki kielicha o długości 0,5-1 mm, co najmniej 5-krotnie krótsze od płatków korony. Płatki korony różowe z ciemnopurpurowymi szczytami, od długości 5-6 mm. Górny zewnętrzny płatek wycięty na szczycie[9][4].
- Owoce
- Zaokrąglony, wyrastający na szypułce o długości 1,5–2 mm, do dwóch razy dłuższej od przysadki. Powierzchnia drobniutko ziarenkowata[4]. Tylko początkowo posiada na szczycie króciutki dzióbek[9].
- Gatunki podobne
- Najbardziej podobna jest dymnica różowa (Fumaria schleicheri). Ma intensywniej wybarwione kwiaty i inaczej zbudowany górny płatek korony; jego blaszka jest tępo zakończona (bez wcięcia) i jest szersza od paznokietka. Owoc ma szczyt krótko i ostro zakończony, a przysadki są co najwyżej 2-4 razy krótsze od szypułki[5].
- Pokrój
- Kwiaty
- Owoc z szypułką i przysadką
Biologia i ekologia
Roślina jednoroczna. Kwitnie od maja do października. Siedlisko: pola i siedliska ruderalne[4], takie, jak: gruzowiska, przydroża, torowiska i nasypy kolejowe, a także w ogrodach, parkach i nitrofilnych okrajkach. Roślina wapieniolubna, występuje na podłożu o dużej zawartości wapieni[5]. Liczba chromosomów 2n = 32[4].
Zagrożenia i ochrona
Gatunek umieszczony na polskiej czerwonej liście w kategorii VU (narażony)[10].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-01-08] (ang.).
- ↑ a b The Plant List. [dostęp 2016-01-08].
- ↑ a b c d e f Lucjan Rutkowski: Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14342-8.
- ↑ a b c d e f Tomasz Suchan, Marek Malicki. Fumaria vaillantii (Fumariaceae) na Dolnym Śląsku gatunek zagrożony albo nierozpoznawany. [dostęp 2017-01-08].
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2017-01-08].
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ M. Zając., A. Zając, B. Tokarska-Guzik 2009. Extinct and endangered archaeophytes and the dynamics of their diversity in Poland. Biodiv. Res. Conserv. 13: 1724
- ↑ a b Władysław Szafer, Stanisław Kulczyński: Rośliny polskie. Warszawa: PWN, 1953.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- BioLib: 3484
- EoL: 487221
- EUNIS: 175522
- Flora of China: 200009154
- Flora of North America: 200009154
- FloraWeb: 13713
- GBIF: 5334216
- identyfikator iNaturalist: 53786
- IPNI: 673141-1
- ITIS: 502690
- NCBI: 367484
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2815620
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:673141-1
- Tela Botanica: 28580
- identyfikator Tropicos: 24000329
- USDA PLANTS: FUVA
- CoL: 6JRPV