Dniestr w nocy
| |
| Autor | |
|---|---|
| Data powstania |
1906 |
| Medium | |
| Wymiary |
85 × 127 cm |
| Miejsce przechowywania | |
| Lokalizacja |
Muzeum Narodowe w Krakowie, |
Dniestr w nocy – obraz olejny (pejzaż) namalowany w 1906 przez Józefa Chełmońskiego, znajdujący się w zbiorach Muzeum Narodowego w Krakowie[1].
Historia
Józef Chełmoński namalował obraz Dniestr w nocy wraz z wieloma innymi pejzażami po powrocie do Polski z Paryża. W 1927 roku obraz został zakupiony przez Muzeum Narodowe w Krakowie, które następnie podjęło decyzję o umieszczeniu dzieła w wystawie stałej w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach na Rynku Głównym[2].
Z tyłu obrazu znajduje się naklejka z napisem: „Salon Sztuki i Antykwarnia Abe Gutnajera”, instytucji działającej dawniej przy ulicy Mazowieckiej 16 w Warszawie[3].
Obraz Dniestr w nocy został uznany za jeden z najwybitniejszych obrazów Józefa Chełmońskiego[3].
Między 10 stycznia 2015 a 20 czerwca 2016 obraz był eksponowany wraz z innymi dziełami Józefa Chełmońskiego na wystawie „Malarstwo polskie z kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie w Pałacu Prezydenckim” w Warszawie[4].
Opis
Obraz ukazuje rzekę Dniestr wijącą się powoli, oglądaną z perspektywy wzniesienia z prawej strony[3]. Ciemna, nocna sceneria natury rozświetlona jest subtelnym blaskiem zachodzącego słońca, a delikatna mglista poświata potęguje odczucie ciszy i nieograniczonej przestrzeni. Chełmoński celowo zrezygnował z drobiazgowego realizmu, koncentrując się na uproszczonej, niemal abstrakcyjnej formie. Obszary ziemi i nieba przenikają się wzajemnie, tworząc harmonijną kompozycję o głębokim, mistycznym nastroju. Kolor pełni tu rolę autonomiczną, a subtelne przejścia błękitów, szarości i liliowych tonów podkreślają ulotność chwili, nadając całości elegijny charakter. Wierność naturze, połączona z duchową refleksją, odzwierciedla głębokie, niemal panteistyczne uwielbienie artysty dla świata przyrody[2].
Całość kompozycji oddaje atmosferę nocnego krajobrazu, podkreślając uchwycenie nastroju i gry światła w naturze[2].
Płótno obrazu ma 85 cm wysokości, 127 cm szerokości[1], natomiast z masywną ramą ma wysokość 124 cm, szerokość 164,5 cm oraz głębokość wynoszącą 10 cm[2]. W lewym dolnym rogu płótna znajduje się sygnatura: „Józef Chełmoński 1906”[3].
Przypisy
- ↑ a b Alfred Ligocki: Józef Chełmoński. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1983, s. 101. ISBN 83-03-00033-0.
- ↑ a b c d Józef Chełmoński – Dniestr w nocy, 1906. [w:] Wirtualne Muzeum Narodowe w Krakowie [on-line]. zbiory.mnk.pl. [dostęp 2024-01-04]. (pol.).
- ↑ a b c d Józef Chełmoński – Dniestr w nocy, 1906. [w:] Muzeum Narodowe w Krakowie [on-line]. zbiory.mnk.pl. [dostęp 2024-01-04]. (pol.).
- ↑ Malarstwo polskie z kolekcji MNK w Pałacu Prezydenckim [online], mnk.pl [dostęp 2025-01-04].
Bibliografia
- Alfred Ligocki: Józef Chełmoński. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1983. ISBN 83-03-00033-0.