Czarcikęsik Kluka
Systematyka[1][2] | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Podkrólestwo | |
Nadgromada | |
Gromada | |
Podgromada | |
Nadklasa | |
Klasa | |
Nadrząd | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
czarcikęsik Kluka |
Nazwa systematyczna | |
Succisella inflexa (Kluk) Beck Fl. Nieder-Osterreich 2(2): 1145. 1893 |
Czarcikęsik Kluka (Succisella inflexa (Kluk) Beck) – gatunek rośliny z rodziny przewiertniowatych (Caprifoliaceae).
Rozmieszczenie geograficzne
Występuje w Europie Środkowej (na południu od Włoch, Albanii, Rumunii i Ukrainy po Czechy, Polskę i Białoruś na północy) oraz na Kaukazie[3]. W Polsce rośnie we wschodniej części kraju. Najwięcej stanowisk znajduje się we wschodniej części województwa mazowieckiego, w podlaskim i lubelskim. Poza tym obszarem ma bardzo rozproszone, pojedyncze stanowiska[4][5].
Morfologia
- Łodyga
- Do 100 cm wysokości.
- Liście
- U pędów płonnych całobrzegie, odwrotnie jajowato podługowate. Liście łodygowe węższe.
- Kwiaty
- Fioletoworóżowe, zebrane w główki. Kieliszek błonkowaty, płaski, bez ości[5].
- Owoce
- Gruszkowate, żebrowane, nagie i bez szczecinek owoce pozorne (niełupki zrośnięte z kielichem i kieliszkiem). Na szczycie z niskim rąbkiem tworzonym przez ząbki kieliszka[6].
- Gatunek podobny
- Czarcikęs łąkowy Succisa pratensis różni się owłosionym kieliszkiem i owocami oraz wieńczącymi kielich (i owoce) czarniawymi szczecinami[6].
Biologia i ekologia
Bylina. Rośnie na podmokłych łąkach i w rowach odwadniających. Kwitnie od lipca do września. Liczba chromosomów 2n=20.
Zagrożenia i ochrona
Roślina objęta w Polsce ścisłą ochroną gatunkową.
Kategorie zagrożenia gatunku:
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Czerwonej listy roślin i grzybów Polski (2006)[7]: V (narażony na wyginięcie); 2016: NT (bliski zagrożenia)[8].
- Kategoria zagrożenia w Polsce według Polskiej czerwonej księgi roślin (2001, 2014): VU (narażony)[9].
Przypisy
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens , Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-04-29] (ang.).
- ↑ Succisella inflexa (Kluk) Beck, [w:] Plants of the World Online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2024-06-18] .
- ↑ Adam Zając, Maria Zając: Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce. Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 542. ISBN 83-915161-1-3.
- ↑ a b A. Czarna 2001. Czarcikęsik Kluka. s. 352-354. W: Polska Czerwona Księga Roślin, Kraków 2001. ISBN 83-85444-85-8.
- ↑ a b Adam Jasiewicz , Rodzina:Dipsacaceae, Szczeciowate, [w:] Bogumił Pawłowski, Adam Jasiewicz (red.), Flora polska. Rośliny naczyniowe Polski i ziem ościennych, t. XIII, Kraków: PAN, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1972, s. 15-16 .
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
- ↑ Kaźmierczakowa R., Bloch-Orłowska J., Celka Z., Cwener A., Dajdok Z., Michalska-Hejduk D., Pawlikowski P., Szczęśniak E., Ziarnek K.: Polska czerwona lista paprotników i roślin kwiatowych. Polish red list of pteridophytes and flowering plants. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, 2016. ISBN 978-83-61191-88-9.
- ↑ Zarzycki K., Kaźmierczakowa R., Mirek Z.: Polska Czerwona Księga Roślin. Paprotniki i rośliny kwiatowe. Wyd. III. uaktualnione i rozszerzone. Kraków: Instytut Ochrony Przyrody PAN, 2014. ISBN 978-83-61191-72-8.
Identyfikatory zewnętrzne (takson):
- EoL: 484614
- EUNIS: 169319
- FloraWeb: 5814
- GBIF: 2888819
- identyfikator iNaturalist: 155998
- IPNI: 320359-1
- ITIS: 505405
- NCBI: 183579
- identyfikator Plant List (Royal Botanic Gardens, Kew): kew-2593903
- Plants of the World: urn:lsid:ipni.org:names:320359-1
- Tela Botanica: 66577
- identyfikator Tropicos: 11200234
- USDA PLANTS: SUIN2
- CoL: 7B425