Bystra (dopływ Zakopianki)
 Bystra powyżej Kuźnic | |
| Kontynent | |
|---|---|
| Państwo | |
| Lokalizacja | |
| Potok | |
| Długość | 9,14 km |
| Źródło | |
| Miejsce | Wywierzysko Bystrej |
| Wysokość |
1175 m n.p.m. |
| Współrzędne | |
| Ujście | |
| Recypient | Zakopianka |
| Miejsce |
Zakopane (Bilinówka) |
| Wysokość |
802 m n.p.m.[1] |
| Współrzędne | |
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Bystra (Bystra Woda[2]) – potok, prawostronny dopływ Zakopianki[3] o długości 9,14 km[4] i średnim spadku 5,6%[5].
Potok płynie dnem Doliny Bystrej w Tatrach Zachodnich[6]. Swój początek bierze na wysokości 1175 m n.p.m. w Wywierzysku Bystrej. Pod Kalacką Turnią na wysokości 1168 m uchodzi do niego woda z drugiego Wywierzyska Bystrej. Obydwa odwadniają masyw Giewontu. W odcinku górnym koryto potoku ma szerokość do 1 m, ilość płynącej nim wody jest niewielka. Potok zasilany jest tutaj źródłami o niewielkiej wydajności i wysiękami na dnie doliny wypełnionym osadami morenowymi. Średni przepływ wody poniżej wywierzysk wynosi około 500 l/s, a wyżłobione w osadach akumulacyjnych koryto rozszerza swoją szerokość do 2 m. Potok nadal zasilany jest licznymi źródłami i wysiękami morenowymi. Pod Myślenickimi Turniami na wysokości 1150 m uchodzi do niego woda z Goryczkowego Wywierzyska, a poniżej wywierzyska koryto dzieli się na kilka ramion. We wszystkich wywierzyskach temperatura wody jest stała i wynosi 4–4,5 °C. Poniżej wylotu Doliny Kasprowej z moreny wypływa gęsta sieć zasilających go cieków[5].
Bystrą zasila szereg strumieni wypływających z wachlarzowato ułożonych dolin, w które rozwija się Dolina Bystrej. Są to potoki: Kondratowy, Goryczkowy razem ze Świńskim Potokiem oraz Kasprowy Potok. Poniżej połączenia dopływów Bystra wpływa na teren Kuźnic, gdzie wpada do niej potok Jaworzynka wypływający z Jaworzynki. Objętość płynącej wody jest zmienna i zależna od zasilania opadami. Średnio na wysokości mostu w Kuźnicach przepływa około 500 l/s. Po opuszczeniu Kuźnic łożysko Bystrej przegradza tama, tworząca spory zbiornik. Tama daje początek sztucznej przykopie – Foluszowemu Potokowi – i dalszemu biegowi Bystrej, która od tego miejsca ma uregulowany nurt[7]. Po opuszczeniu Tatr Bystra płynie przez Zakopane wzdłuż ulic Chałubińskiego i Sienkiewicza, a następnie na osiedlu Kamieniec na wysokości 802 m n.p.m. łączy się z Cichą Wodą, dając początek Zakopiance.
Przy Bystrej prowadzą szlaki turystyczne:
- niebieski: Kuźnice – Kalatówki – Giewont,
- zielony: Kuźnice – Kasprowy Wierch,
- niebieski: Kuźnice – Boczań – Hala Gąsienicowa,
- zielony: Kuźnice – Nosal – „Murowanica”.
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Bystra na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej [online], Główny Geodeta Kraju [dostęp 2017-07-14].
- ↑ Bystra na mapie Geoportalu Polskiej Infrastruktury Informacji Przestrzennej (wynik wyszukiwania) [online], Główny Geodeta Kraju, za: Mapa topograficzna w skali 1:10 000; Geografia regionalna Polski, Jerzy Kondracki (1998); Protokół z posiedzenia KNMiOF w dniach 14–15 marca 2005 [dostęp 2017-07-14].
- ↑ Nazewnictwo geograficzne Polski. Tom 1. Hydronimy. Część 1. Wody płynące, źródła, wodospady, Ewa Wolnicz-Pawłowska, Jerzy Duma, Janusz Rieger, Halina Czarnecka (oprac.), Warszawa: Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 2006 (seria Nazewnictwo Geograficzne Polski), s. 28, ISBN 83-239-9607-5.
- ↑ Bystra na mapie Geoportalu Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej >> Moduł: Obszary Dorzeczy (wynik wyszukiwania) [online], Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej [dostęp 2017-07-14].
- ↑ a b Krystyna Wit-Jóźwik, Hydrografia Tatr Zachodnich. Objaśnienia do mapy hydrograficznej „Tatry Zachodnie”'' 1:50 000, Warszawa: Polska Akademia Nauk. Instytut Geografii, 1960.
- ↑ Zofia Radwańska-Paryska, Witold Henryk Paryski, Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wydawnictwo Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1.
- ↑ Grzegorz Barczyk, Potoki tatrzańskie, Zakopane: Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego, 2008, ISBN 978-83-60556-37-5.