Bronisław Knaster
| |
| Data i miejsce urodzenia |
22 maja 1893 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
13 listopada 1980 |
| Zawód, zajęcie | |
| Tytuł naukowy | |
| Alma Mater | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Bronisław Knaster (ur. 22 maja 1893 w Warszawie, zm. 3 listopada 1980 we Wrocławiu[1]) – polski matematyk.
Życiorys
Urodził się w rodzinie Ludwika i Felicji z Wierników. W latach 1911–1914 studiował medycynę i nauki przyrodnicze na Sorbonie i w Ecole de Médecine w Paryżu[2]. Od roku 1915 studiował matematykę na Uniwersytecie Warszawskim. W 1915 był członkiem straży obywatelskiej m.st. Warszawy, w latach 1916–1918 działał w POW[2]. W roku 1920 wstąpił ochotniczo do wojska i służył jako żołnierz – lekarz podczas wojny polsko-bolszewickiej.
Doktoryzował się w 1923 r. na Uniwersytecie Warszawskim (jego promotorem był Stefan Mazurkiewicz), dwa lata później habilitował się. Od roku 1929 prowadził wyższe seminarium z topologii. Był członkiem Towarzystwa Naukowego Warszawskiego[2].
Od 1939 r. profesor uniwersytetu we Lwowie (w czasie okupacji niemieckiej Lwowa był, wraz z innymi uczonymi, m.in. Stefanem Banachem, karmicielem wszy w Instytucie Badań nad Tyfusem Plamistym i Wirusami profesora Rudolfa Weigla).
W roku 1945 po krótkim pobycie w Krakowie zamieszkał we Wrocławiu, gdzie objął katedrę na Wydziale Matematyczno-Fizyczno-Chemicznym Uniwersytetu i Politechniki.
W latach 1937–1946 był sekretarzem w Zarządzie Głównym PTM.
Od 1945 r. we Wrocławiu. Jeden z założycieli czasopisma matematycznego Colloquium Mathematicum, przyczynił się też do szybkiego wznowienia po wojnie wydawania Fundamenta Mathematicae oraz Studia Mathematica.
Słynny z ogromnego poczucia humoru. Organizowane przezeń spotkania matematyków zwane knasteriami przeszły do historii tej dyscypliny w Polsce. Miał liczbę Erdősa równą 2.
Był małżonkiem aktorki Marii Morskiej.
Zmarł we Wrocławiu. Spoczywa na cmentarzu św. Wawrzyńca (pole 1-aleja rzędowa-197)[3].
Dorobek naukowy i dydaktyczny
Liczne prace z topologii, zasłynął konstrukcją pierwszego przykładu continuum dziedzicznie nierozkładalnego (tzw. pseudołuk, zwany też krzywą Knastera) i rozwojem teorii zbiorów spójnych.
W teorii mnogości znane jest jego twierdzenie, że każda nieprzeliczalna rodzina odcinków otwartych na prostej zawiera nieprzeliczalną podrodzinę odcinków o parami niepustych przekrojach. Wynik ten jest uhonorowany w nazwie własności Knastera pojęć forsingu.
W 1963 roku otrzymał Nagrodę Państwową I stopnia.
Był nauczycielem wielu polskich topologów, m.in. był promotorem rozpraw doktorskich: J. J. Charatonika, A. Lelka, R. Dudy, J. Mioduszewskiego, M. Reichbacha.
Ordery i odznaczenia
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (29 września 1955)[4]
- Złoty Krzyż Zasługi (22 lipca 1950)[5]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (14 stycznia 1955)[6]
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Knaster Bronisław, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2023-04-10].
- ↑ a b c Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 144. [dostęp 2021-08-01].
- ↑ Cmentarz św. Wawrzyńca (ul. Bujwida) [online], Uniwersytet Wrocławski [dostęp 2021-08-01] (pol.).
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 117, poz. 1543 „za zasługi w pracy zawodowej w dziedzinie szkolnictwa wyższego”.
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 85, poz. 1021 za zasługi w pracy zawodowej”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 112, poz. 1450 - Uchwała Rady Państwa z dnia 14 stycznia 1955 r. nr 0/126 - na wniosek Prezesa Polskiej Akademii Nauk.
Linki zewnętrzne
Bronisław Knaster w bazie Mathematics Genealogy Project (ang.) [dostęp 2021-10-30].- John J. O’Connor; Edmund F. Robertson: Bronisław Knaster w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2021-10-25].