Zobacz też: inne znaczenia.

Archiwista, archiwariusz (łac. archi(v)um „archiwum”, gr. archeíon „gmach rządowy”, l.mn. archeía „archiwa”, archē „przyczyna”) – pracownik archiwum^[1], znawca zbiorów archiwalnych. Jest to zawód wiążący się z działaniami mającymi na celu przechowywanie dokumentów dla ich późniejszego udostępniania. Archiwistę zatrudniają m.in. urzędy państwowe, instytucje, zakłady pracy.

Zawód archiwisty wiąże się z ukończeniem studiów na kierunku archiwistyka i uzyskaniem stopnia licencjata lub magistra archiwistyki. Do zawodu archiwisty trafiają też absolwenci kierunku historia o specjalności archiwistyka, szkoły średniej lub szkoły policealnej^[2] kształcącej w zawodzie technika archiwisty lub odpowiedniego kursu (np. Stowarzyszenie Archiwistów Polskich prowadzi kursy kancelaryjno-archiwalne I i II stopnia). W niektórych krajach działają szkoły archiwalne, m.in. we Francji École nationale des chartes i w Niemczech Archivschule Marburg.

Archiwista zajmuje się m.in.:

• porządkowaniem i ewidencjonowaniem akt/dokumentów (m.in. podziałem akt na te, które przechowuje się wieczyście- akta kategorii A - od tych, które po pewnym czasie są niszczone - akta kategorii B);
• przechowywaniem akt w należytym porządku i właściwym ich zabezpieczeniem;
• kontrolowaniem warunków (temperatury i wilgotności) w pomieszczeniach w których znajduje się archiwum;
• przekazywaniem do składnicy surowców wtórnych lub do zniszczenia akt brakowanych (tj. akt kategorii B, posiadających określony termin przechowywania);
• sygnaturowaniem;
• opracowywaniem akt;
• tworzeniem baz danych;
• paginowaniem dokumentów;
• udostępnianiem zasobów archiwum;
• przeprowadzaniem kwerend archiwalnych;
• przeprowadzaniem skontrum dokumentacji.

• Stowarzyszenie Archiwistów Polskich
• Stowarzyszenie Archiwistów Kościelnych w Polsce
• Stowarzyszenie Archiwistów Instytucji Wymiaru Sprawiedliwości
• Ogólnopolskie Stowarzyszenie Archiwistów
• Polskie Towarzystwo Archiwalne (Petea)

• Česká Archivni Společnost

• Association des Archivistes Français

• Der Koninklijke Vereniging van Archivarissen in Nederland

• Association of Canadian Archivists

• Verband deutscher Archivarinnen und Archivare e. V.

• Rosyjskie Stowarzyszenie Historyków i Archiwistów

• Spoločnost Slovenských archivárov

• The Society of American Archivists

• Association des Archivistes Suisses

• Associazione Nazionale Archivistica Italiana

• Kodeks Etyczny Archiwisty, Stowarzyszenie Archiwistów Polskich. sap.waw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-10)].