Eisspeedway

Abraham a Sancta Clara

Abraham a Sancta Clara
Johann Ulrich Megerle
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

2 lipca 1644
Krähenheimstetten

Data i miejsce śmierci

1 grudnia 1709
Wiedeń

Miejsce pochówku ?
Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Inkardynacja

augustianie

Śluby zakonne

Pomnik kaznodziei w pobliżu pałacu cesarskiego w Wiedniu
Strona tytułowa dzieła Etwas für alle z 1699
Dom narodzin Abrahama a Sancta Clara w Kreenheinstetten

Abraham a Sancta Clara (właśc. Johann Ulrich Megerle; ur. 2 lipca 1644 w Krähenheimstetten, zm. 1 grudnia 1709 w Wiedniu)[1]austriacki augustianin, kaznodzieja.

Życiorys

Urodził się jako Johann Ulrich Megerle[2] w rodzinie chłopskiej[3] w Krähenheimstetten, dzisiejsze Kreenheinstetten koło Meßkirch w Niemczech. W 1662 wstąpił do augustianów[2]. Z biegiem lat wybrany został definitorem, a następnie prowincjałem swojej prowincji zakonnej. W 1669, ze względu na zdolności krasomówcze, powierzono mu urząd nadwornego kaznodziei w Wiedniu.

Na głoszonych przez niego homiliach i kazaniach gromadziły się tłumy. Był ceniony za siłę i prostotę swojego języka, groteskowość humoru[2], prostolinijność w napominaniu zarówno urzędników dworskich jak i zwykłych mieszkańców miasta. Przemawiał, używając języka ludu. Czasem jego kazania były szorstkie i dowcipne. Bywał też w swych naukach wzniosły i wzbudzający podziw. Zmarł w Wiedniu 1 grudnia 1709 roku.

W opublikowanych dziełach jawi się kunszt jego słowa. Najbardziej typowym przykład stylu Abrahama a Sancta Clara odnajdujemy w noweli moralizatorskiej zatytułowanej Judas der Erzschelm, wydanej w czterotomowym zbiorze w Salzburgu w latach 1686–1695.

Wiele jego dzieł drukowanych było w całości lub we fragmentach z licznymi nieoryginalnymi wstawkami. Najlepsze wydanie dzieł Abrahama a Sancta Clara w 21 tomach powstawało w Pasawie i Lindau w latach 1835–1854.

Wybrane prace Abrahama a Sancta Clara w tłumaczeniu na język polski ukazały się w antologii Panorama Literatury Krajowej i Zagranicznej wydawanej w 1836 i 1838 w Warszawie przez J. Węckiego[4].

Dzieła

  • Abrahamische Lauberhütt (2 części, 172123)
  • Abrahamisches Bescheidessen (1717)
  • Abrahamisches Gehab dich wohl! (3 części, 17061709)
  • Aller Freud und Fried (1698)
  • Astriacus Austriacus (1673)
  • Auff, auff, ihr Christen! (1683)
  • Augustini feuriges Herz (1693)
  • Besonders möbliert und gezierte Totenkapelle (1710)
  • Centifolium stultorum in Quarto (1709)
  • Continuatum des Geflügelten Mercurius (1702)
  • Corona gloriae (1680)
  • Divinae sapientiae domus (1690)
  • Etwas für Alle (1699)
  • Frag und Antwort mit Ja und Nein (1693)
  • Der glückliche Fischzug in Anzbach (1677)
  • Gack, gack, gack, gack a ga einer wunderseltsamen Hennen in dem Herzogtum Bayern (1684)
  • Geflügelter Mercurius (1701)
  • Geistlicher Kramerladen (1705)
  • Grammatica religiosa (1691)
  • Große Totenbruderschaft (1681)
  • Heilige Hofart (1684)
  • Heilsames Gemisch-Gemasch (1703)
  • Huy! und Pfuy! der Welt (1707)
  • Judas, der Erzschelm (4 części, 16851695)
  • Klägliches Auf und Ab (1702)
  • Der klare Sonnenschein (1684)
  • Leichenpredigt auf Abt Anselm Schyring (1679)
  • Lobpredigt auf den hl. Wenceslaus (1702)
  • Lösch, Wien! (1681)
  • Mercuralis oder Wintergrün (1733)
  • Merk's Wien (1680)
  • Merk's wohl, Soldat! (1680)
  • Neueröffnete Welt-Galeria (1703)
  • Neuerwählte Paradeisblum (1675)
  • Österreichisches Deo Gratias (1680)
  • Patrocinium auf Erden schlecht, im Himmel gerecht (1699)
  • Predigt am Fest des heiligen Schutzengels (1675)
  • Predigt Dank und Denkzahl (1680)
  • Predigt Maria-Bronn (1693)
  • Predigt von der löblichen Totenbruderschaft (1672)
  • Prophetischer Willkomm (1677)
  • Eine redliche Red (1705)
  • Reimb dich oder ich lisz dich (1684)
  • Sterben und Erben (1702)
  • Stern so aus Jacob aufgangen Maria (Stuttgart 1994). ISBN 3-7772-9423-3
  • Die verblümblete Wahrheit (1693)
  • Wohlangefüllter Weinkeller (1710)
  • Wohlriechender Spica Nardi (1684)
  • Wunderlicher Traum von einem großen Narrennest (1707)
  • Kaysersbergsche Narragonische Schifffahrt (1708)

Przypisy

  1. Abraham a Santa Clara, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2022-06-03].
  2. a b c Erzdiözese Freiburg, Abraham a Sancta Clara [online], Home [dostęp 2022-06-03] (niem.).
  3. Abraham a Santa Clara, [w:] Jan Chodera, Mieczysław Urbanowicz (red.), Mały Słownik Pisarzy Niemieckich, Austriackich i Szwajcarskich, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 13.
  4. Edyta Połczyńska, Cecylia Załubska, Bibliografia przekładów z literatury niemieckiej na język polski 1800–1990, t. 1. 1800–1918, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM, 1995, s. 19, 168, ISBN 83-232-0694-5.

Bibliografia

  • Karl Bertsche: Die Werke Abraham a Santa Claras in ihren Frühdrucken. Wien: Krieg 1961
  • Franz M. Eybl: Abraham a Santa Clara. Vom Prediger zum Schriftsteller. Tübingen: Niemeyer 1992, ISBN 3-484-36506-4.
  • Gunter Haug: "Abraham a Santa Clara", in: Im Schatten eines Denkmals. Geschichte und Geschichten des Geburtsortes von Abraham a Santa Clara. Kreenheinstetten 793-1993, hrsg. Gemeinde Leibertingen. Tuttlingen: Braun 1993, S. 41–52
  • Martin Heidegger: Über Abraham a Santa Clara. Meßkirch 1962
  • Robert A. Kann: Kanzel und Katheder. Freiburg i. Br.: Herder 1962
  • Jean Schillinger: Abraham a Santa Clara. Bern: Lang 1993, ISBN 3-906751-17-1

Linki zewnętrzne