1629
Rządzący państwami w 1629
Wydarzenia w Polsce
- 9 stycznia-20 lutego – w Warszawie obradował sejm zwyczajny[1].
- 12 lutego – wojna polsko-szwedzka: zwycięstwo Szwedów w bitwie pod Górznem.
- 16-18 lutego – wojna polsko-szwedzka: odparcie pierwszego oblężenia Szwedów pod Toruniem bronionego przez załogę pod dowództwem płk Gerharda Doenhoffa i następnie rozbudowa fortyfikacji miasta.
- zawarto zawieszenie broni ze Szwedami trwające do 1 czerwca[2]
- na tereny Polski dociera zaraza dziesiątkująca wojska polskie i szwedzkie
- 25 czerwca – wojna polsko-szwedzka: wojska polskie (wspomagane przez posiłki cesarskie) pod dowództwem Stanisława Koniecpolskiego pokonały wojska szwedzkie w bitwie pod Trzcianą. Zniszczono wówczas niemal całą jazdę szwedzką.
- Wojska szwedzkie zdobyły Zamek w Kłajpedzie.
- 26 września – zawarto sześcioletni rozejm w Starym Targu (Altmarku) kończący wojnę polsko-szwedzką (1626–1629).
- 13 listopada-28 listopada – w Warszawie obradował sejm nadzwyczajny[3].
- Początek budowy Zamku Lubomirskich w Łańcucie.
- Flota polska odpłynęła do Wismaru.
- Reforma systemu podatkowego: zamiana poradlne na podymne (płacone od dymów = gospodarstw domowych).
- Powstał browar w Tychach.
Wydarzenia na świecie
- 6 marca – cesarz Niemiec Ferdynand II Habsburg wydał edykt restytucyjny, na mocy którego wszystkie biskupstwa przejęte od 1552 roku przez protestantów miały powrócić w ręce katolików.
- 10 marca – król Anglii Karol I Stuart rozwiązał parlament i rozpoczął 11-letnie dyktatorskie rządy.
- 22 maja – wojna trzydziestoletnia: podpisano traktat pokojowy w Lubece na mocy którego Dania wystąpiła z koalicji antyhabsburskiej.
- 4 czerwca – holenderski galeon „Batavia” rozbił się u zachodnich wybrzeży Australii. Spośród 341 osób na pokładzie 301 udało się przedostać na okoliczne wyspy.
- 20 czerwca – I wojna o Quebec: Anglicy zdobyli Québec.
- 28 czerwca – wojna hugenocka we Francji: przywódca hugenotów Henryk de Rohan skapitulował w swej ostatniej twierdzy Alais i podpisał pokój łaski na warunkach zaproponowanych przez kardynała Armanda Jeana Richelieu.
- Nadanie nowego herbu miastu Gliwice przez cesarza Ferdynanda II.
- Początek jedenastoletniej tyranii Karola I w Anglii.
Urodzili się
- 9 marca – Sebastian Valfrè, włoski filipin, błogosławiony katolicki (zm. 1710)
- 14 kwietnia – Christiaan Huygens, holenderski matematyk, fizyk oraz astronom (zm. 1695)
- 17 sierpnia – Jan III Sobieski, król Polski (zm. 1696)
Zmarli
- 19 stycznia – Abbas I Wielki, szach Persji z dynastii Safawidów (ur. 1571)
- 5 maja – Szymon Szymonowic, polski poeta okresu renesansu (ur. 1558)
- 13 lipca – Caspar Bartholin starszy, duński naukowiec (ur. 1585)
- 15 listopada – Bethlen Gábor, król węgierski (ur. 1580)
Święta ruchome
- Tłusty czwartek: 22 lutego
- Ostatki: 27 lutego
- Popielec: 28 lutego
- Niedziela Palmowa: 8 kwietnia
- Wielki Czwartek: 12 kwietnia
- Wielki Piątek: 13 kwietnia
- Wielka Sobota: 14 kwietnia
- Wielkanoc: 15 kwietnia
- Poniedziałek Wielkanocny: 16 kwietnia
- Wniebowstąpienie Pańskie: 24 maja
- Zesłanie Ducha Świętego: 3 czerwca
- Boże Ciało: 14 czerwca
Przypisy