Alban z Anglii
| męczennik | |
| |
| Miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
22 czerwca ok. 304 |
| Czczony przez | |
| Wspomnienie |
22 czerwca[a] |
| Atrybuty |
krzyż, palma męczeństwa |
| Patron |
St Albans, nawróconych, uciekinierów i torturowanych |
| Szczególne miejsca kultu | |
Alban z Anglii (ang. Saint Alban; zm. 22 czerwca ok. 304) – święty przedkongregacyjny, czczony jako pierwszy męczennik na Wyspach Brytyjskich, święty Kościoła katolickiego, prawosławnego i anglikańskiego.
Żywot
Alban był żołnierzem i lojalnym obywatelem rzymskim urodzonym w Verulamium (współcześnie St Albans w Hertfordshire) w Brytanii. Życie jego zostało odmienione po spotkaniu z prześladowanym duchownym chrześcijańskim, któremu udzielił schronienia i przez którego został nawrócony. By ułatwić ucieczkę ściganemu, odstąpił mu swoje ubrania, sam przebierając się w habit. Tak został pojmany i uwięziony. Zażądano od niego wyrzeczenia się wiary, czego nie uczynił. Zanim został stracony, dokonał cudu nawrócenia swego niedoszłego kata. Ostatecznie, po torturach, został stracony przez ścięcie wraz z duchownym, który na wieść o jego pojmaniu ujawnił się w nadziei na uratowanie mu życia.
Śmierć męczeńska Albana miała miejsce prawdopodobnie około 304 roku[1]. Niektórzy badacze[kto?] odnoszą ją do okresu prześladowań za Decjusza (ok. 254) lub Septymiusza Sewera (ok. 209).
Kult świętego
Po śmierci Albana jego popularność rozprzestrzeniła się na sąsiednie kraje - Francję i Niemcy. W VIII wieku powstał pierwszy spisany żywot świętego. Jego relikwie zaginęły w okresie reformacji. Obecnie kult świętego ogranicza się do Wysp Brytyjskich.
Nie należy mylić go z innym męczennikiem, niemieckim kapłanem św. Albanem z Moguncji (Mainz, †406)[2].
- Patronat
Święty Alban jest patronem nawróconych, uciekinierów i torturowanych oraz miasta St Albans. Wysuwano także propozycje, aby był patronem Anglii zamiast św. Jerzego albo całej wyspy[3].
Obok św. Sergiusza z Radoneża, św. Alban jest patronem Bractwa świętych Albana i Sergiusza, powstałego na Wyspach Brytyjskich po rewolucji 1917 roku i promującego dialog prawosławno-anglikański.
- Dzień obchodów
Jego wspomnienie liturgiczne w Kościele katolickim i anglikańskim obchodzone jest 22 czerwca.
Cerkiew prawosławna wspomina męczennika Albana 22 czerwca/5 lipca[4], tj. 5 lipca według kalendarza gregoriańskiego.
- Ikonografia
W ikonografii przedstawiany jest w stroju żołnierza lub w tunice. Jego atrybuty to krzyż i palma męczeństwa[5].
- Relikwie
W 2002 w XIII-wiecznej kaplicy w katedrze w St Albans zaprezentowano łopatkę (kość), która obecnie znajduje się w katedralnym grobowcu[3].
Zobacz też
Uwagi
- ↑ liturgia katolicka
- ↑ liturgia prawosławna
Przypisy
- ↑ Herbert Thurston, St. Alban, [w:] The Catholic Encyclopedia, t. 1, 1907 [dostęp 2022-08-13] (ang.).
- ↑ Św. Alban z Moguncji Święci Pańscy
- ↑ a b Matthew Juggins: Protomartyrdom. [w:] Herts Memories [on-line]. 2009-07-10. [dostęp 2010-01-08]. (ang.).
- ↑ podwójne datowanie
- ↑ Marecki i Rotter 2009 ↓, s. 40–49.
Bibliografia
- Jarosław Charkiewicz, Męcz. Alban [online], Cerkiew.pl.
- Józef Marecki, Lucyna Rotter: Jak czytać wizerunki świętych leksykon atrybutów i symboli hagiograficznych. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”, 2009. ISBN 978-83242-0910-1. (pol.).